မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားအတြက္ ပညာေရးလမ္း

30.6.2009
ေဒါင္လုပ္ယူ၍လည္း ဖတ္ႏိုင္ပါသည္
မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားအတြက္ ပညာေရးလမ္း
The Way of Education for New Generation

၀ါဆို ၀ါကပ္ျခင္းအေၾကာင္း

22-6-2009
ယခုေခတ္မွာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဘာ့ေၾကာင့္ ရဟန္းေတာ္ေတြ ၀ါဆိုၾကရတယ္ဆိုတာကို မသိၾကေတာ့ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဦဇင္း အနည္းငယ္ တင္ျပေပးလိုက္တာပါ။ ျမတ္စြာဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိေတာ္မူစဥ္အခါတုန္းက တပည့္ရဟန္းေတာ္ေတြဟာ သာသနာျပန္႔ပြားဖို႔ နယ္လွည့္ၿပီး တရားေဟာ တရားျပ ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ေနပူမေရွာင္ မိုးရြာမေရွာင္ သြားလာလွည့္ပတ္ၾကတာဆိုေတာ့ မိုးတြင္းကာမွာ ေတာင္သူလယ္သမားေတြ စိုက္ပ်ိဳးထားတဲ့ သစ္ပင္၊ စိုက္ပ်ိဳးပင္ေတြကို မေတာ္တဆ မလႊဲသာမေရွာင္သာ နင္းမိၾကတာေပါ့။ အဲဒီေခတ္ အိႏၵိယမွာ သစ္ပင္ေတြကို သက္ရွိလို႔ သတ္မွတ္ ကိုးကြယ္ေနတဲ့လူေတြလည္းရွိပါတယ္။ အဲဒီလို သစ္ပင္ေတြ စိုက္ပ်ိဳးပင္ေတြ ေသေၾက ပ်က္စီးတာေတြကို ျမင္ၿပီးေတာ့ သစ္ပင္ေတြကိုသက္ရွိလို႔ သတ္မွတ္သူေတြက ရဟန္းေတာ္ေတြကို သားသတ္ သမားေတြလို႔ စြပ္စြဲကဲ့ရဲ႕ ႐ႈတ္ခ်ၾကပါတယ္။ ရဟန္းေဂါတမရဲ႕တပည့္ေတြဟာ စိုုက္ပ်ိဳးပင္ငယ္ေတြ ပိုးမႊားေတြကိုနင္းေခ် သတ္ျဖတ္ၿပီးေတာ့ တနွစ္ပတ္လုံး ဘာ့ေၾကာင့္သြားလာေနၾကတာလဲ။ တိတၳိဆရာေတြရဲ႕တပည့္ေတြေတာင္မွ မိုးတြင္းကာလမွာ ခရီးမသြားဘဲ ေၾကာင့္ၾကမဲ့ေနထိုင္ၾကတယ္။ ယုတ္စြ အဆုံး ေက်းငွက္ တိရစၦာန္ေတြေတာင္ မိုးတြင္းကာလမွာ မိမိအသိုက္မွာဘဲ ေနထိုင္ၾကတယ္တယ္။ ရဟန္းေတာ္ေတြေၾကာင့္ သစ္ပင္ငယ္ေတြ ပိုးမႊားေတြ ေသေက်ပ်က္စီးရတယ္လို႔ စြပ္စြဲကဲ့ရဲ႕ၾကပါတယ္။ သစ္ပင္ေတြကိုသတ္ရွိအျဖစ္သတ္မွတ္ကိုးကြယ္ေနတဲ့သူေတြကေတာ့ ရဟန္းေတာ္ေတြကို ရန္မူတဲ့အထိျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားက မိုးတြင္း (၃)လ မွာ ခရီးမထြက္ရ မိမိေက်ာင္းအတြင္းမွာဘဲ ေနထုိင္ ၀ါဆို၀ါကပ္ရမယ္လို႔ ပညတ္ေတာ္မူပါတယ္။ ၀ါဆို၀ါကပ္ပုံမွာ ။
ဣမသၼိႎ ၀ိဟာေရ ဣမံ ေတမာသံ ၀ႆံ ဥေပမိ။
ဟူ၍ (၃)ေခါက္ဆိုကာ ၀ါဆို ၀ါကပ္ရပါတယ္။ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ မိုးတြင္းသုံးလပတ္လုံး မိမိေနထိုင္ေသာ ဤေက်ာင္းတုိက္အတြင္းမွာသာ ေနထိုင္ပါမည္လို႔ ကတိေျပာၾကားတာပါဘဲ။ ဒါေပမယ့္ အေၾကာင္းတစုံတရာ ေပၚေပါက္လာပါက မိုးတြင္းကာလမွာလည္း ခရီးသြားေကာင္းတယ္လို႔ ျမတ္စြာဘုရား အမိန္႔ရွိေတာ္မူပါတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္းေတြကေတာ့ --
၁။ ဒါတုံ- တစုံတေယာက္က အလွဴဒါနျပဳလုပ္လို၍ ပင့္ေလွ်ာက္ေသာအခါ။
၂။ ေသာတုံ- တစုံတေယာက္က တရားဓမၼကိုၾကားနာလို၍ ပင့္ေလွ်ာက္ေသာအခါ။
၃။ ပႆိတုံ- တစုံတေယာက္က ဖူးျမင္လို၍ ပင့္ေလွ်ာက္ေသာအခါ။

ဒီေၾကာင္း သုံးမ်ိဳးထဲမွာ တမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ကိုက္ညီေနရင္ ၀ါပန္ၿပီးေတာ့ သြားေကာင္းပါတယ္။ ၀ါပန္တယ္ဆိုတာလဲ (၇)ရက္အတြင္းျပန္လာပါမယ္လို႔ ကတိေပးတဲ့ သေဘာပါဘဲ။
၀ါပန္ပုံကေတာ့ ---
အေႏၱာ သတၱာေဟ ပဋိနိ၀ေတၱႆာမိ။
၀ါကလဲႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္
၁။ ပုရိမ၀ါ- ပထမ၀ါကပ္ျခင္း။ ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္ေန႔မွာ ၀ါကပ္ၿပီး သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔မွာ ၀ါကၽြတ္ပါတယ္။
၂။ ပစၦိမ၀ါ- ဒုတိယ၀ါကပ္ျခင္း။ ၀ါေခါင္လျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္ေန႔မွာ ၀ါကပ္ၿပီး တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔မွာ ၀ါကၽြတ္ပါတယ္။
ကဲ ဒီေလာက္ဆို ၀ါဆို၀ါကပ္ပုံအေၾကာင္းေလးကိုေတာ့ တီးမိေခါက္မိ ရွိေလာက္ပါၿပီေနာ္….။
လကၤာဒီပအရွင္

“ တမၺပဏၰိမွ မွတ္တမ္း ”

သာသနာ့သမုိင္းမွာ အလြန္ထင္ရွားခဲ့တဲ့ သီဟုိဠ္ေခတ္ စံေတာ္၀င္ အရိယာရဟႏာၱပုဂၢိဳလ္ အမ်ားအျပား သီတင္းသံုးေနထို္င္ခဲ့ရာ အိႏၵိယႏုိင္ငံေတာင္ဘက္ အိႏၵိယသမုဒၵရာအတြင္း၌ တည္ရွိတဲ့ သီရိလကၤာႏုိင္ငံသုိ႔ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးရက္တစ္ရက္မွာ ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါတယ္။ ယခင္က သီဟုိဠ္ကြ်န္းလု႔ိ ေခၚဆုိၾကၿပီး ပါဠိစာေပေတြထဲမွာေတာ့ သီဟဠ၊ တမၺပဏၰိ၊ လကၤာဒီပ ဆုိၿပီး ေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကတဲ့ ဒီႏုိင္ငံကုိေရာက္ေတာ့ မထင္မွတ္တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳေလးတစ္ခ်ဳိ႕က ကုိုယ့္အတြက္ မွတ္တမ္းေလးေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေသခ်ာတာတစ္ခုက အဲဒါဟာ ဘုရားဖူးမွတ္တမ္း မဟုတ္သလုိ၊ ခရီးသြားလမ္းညႊန္းမွတ္တမ္းတစ္ေစာင္လည္း မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ ေျပာႏုိင္တာကေတာ့ ကုိယ့္အေတြ႔အၾကံဳေလးတစ္ခ်ဳိ႕နဲ႔ ခံစားခ်က္ေလးေတြ ထည့္ထားတဲ့ မွတ္တမ္းေလး တစ္ခုပါပဲ။
ဒီႏုိင္ငံကုိေရာက္ေတာ့ ပထမဦးဆံုး အလြန္စိတ္၀င္္စားခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာက ပန္းကေလးေတြနဲ႔တူတဲ့ ကေလးေလးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ေနခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ကုိယ္ေနတဲ့ေက်ာင္းက တရားရိပ္သာ(Meditation Centre)တစ္ခုပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း တရားလာအားထုတ္တဲ့ ေယာဂီေတြကုိသာ အထူးသျဖင့္ ေတြ႔ရေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီကိုေရာက္ျပီး ရက္ပုိင္းအတြင္းမွာပဲ ဆြမ္းစားေက်ာင္း အျပင္ဘက္က ခံုတန္းေတြေပၚမွာ အျဖဴေရာင္တူညီ၀တ္စံုေတြ ၀တ္ထားတဲ့ ကေလးေလးေတြကုိ မိခင္ျဖစ္သူေတြနဲ႔အတူ စၿပီး ေတြ႔ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ သူတို႔ေလးေတြကလည္း ဒီႏုိင္ငံသားမဟုတ္တဲ့ကုိယ့္ကုိ စူူးစမ္္းေနတဲ့မ်က္၀န္းနဲ႔ အျမဲတန္း လုိက္ၾကည့္ေလ့ရွိၾကတယ္။ ဒါေတြက သိပ္မဆန္းေပမယ့္ ေတြ႔လုိက္တုိင္းလည္း ဒီလုိအခ်ိန္ ဒီအျဖဴေရာင္ ၀တ္စံုေလးေတြနဲ႔ ကေလးေလးေတြကို ဒီလုိေနရာမ်ဳိးမွာ ေတြ႔ေတြ႔ေနရတာကေတာ့ နည္းနည္း ဆန္းေနသလုိပါပဲ။ ဒီကေလးေတြ ဒီေက်ာင္းကုိ ဘာလာလုပ္တာလဲေပါ့…လုိ႔ ကုိယ့္ဘာသာကုိယ္ ေတြးေနမိတယ္။
ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔က ေန႔တုိင္းလာတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ကုိ ေတြ႔လုိက္ရင္လည္း ဆြမ္းစားေက်ာင္းက ျပန္လာတဲ့အခ်ိန္ ၇း၃၀ ေလာက္မွာ အဲဒါက ပံုမွန္အခ်ိန္ပဲ။ ဒီလုိနဲ႔… တစ္ရက္မွာေတာ့ အျပံဳးခ်ဳိခ်ဳိေလးနဲ႔ မိခင္ျဖစ္သူအမ်ိဳးသမီးက လာၿပီးမိတ္ဆက္ပါတယ္။ သူနဲ႔ကပ္ရက္မွာေတာ့ ကုိယ့္ကုိစူးစမ္းေနတဲ့ မ်က္၀န္းေတြနဲ႔ ျပံဳးျပေလ့ရွိတဲ့ ကေလးေလးႏွစ္ေယာက္ကုိလည္း ေတြ႔လုိက္ရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ မိခင္ျဖစ္သူက သူ႔သားနဲ႔သမီးအေၾကာင္းကုိ ေျပာျပရင္း ကေလးေတြနဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးပါတယ္။ ရွစ္ႏွစ္အရြယ္သားငယ္နဲ႔ ဆယ္ႏွစ္အရြယ္ သမီးေလးကလည္း သူတုိ႔ရဲ႕ မိခင္လုိပဲ ယဥ္ေက်းသိမ့္ေမြ႔ ၾကပါတယ္။ အဂၤလိပ္စကားကုိလည္း ေျပာႏုိင္ၾကပါတယ္။ ကေလးေတြကုိ Sunday School လုိက္ပုိ႔ေပးတာ ျဖစ္ေၾကာင္း အဲဒီအမ်ဳိးသမီးက ေျပာျပေတာ့မွပဲ သူတုိ႔ဒီကုိလာရတဲ့အေၾကာင္းရင္းကုိ အျပည့္အစံု သိလုိက္ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ သူတုိ႔ အဓိကလာတဲ့ေနရာက ကုိယ္ေနတဲ့တရားရိပ္သာကုိ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေက်ာင္း၀င္းရဲ႕ကပ္ရက္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းက Sunday School ကုိ လာတာျဖစ္ၿပီး ဟုိဘက္မွာ လူအရမ္းမ်ားေနလုိ႔ ေက်ာင္းခ်ိန္မစခင္ ဒီမွာခဏ၀င္ၿပီး ကေလးေတြကို္ မနက္စာမုန္႔ေကၽြးရင္း လာ၀င္ နားတာပါ..လုိ႔ ရွင္းျပေတာ့မွ သေဘာေပါက္သြားေတာ့တယ္။
ဟုတ္ပါတယ္… ကုိယ္ေနတဲ့ ေက်ာင္း၀င္းရဲ႕ဘယ္ဘက္ကပ္ရက္မွာ ဒီႏုိင္ငံရဲ႕သမၼတကုိးကြယ္တဲ့ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီေက်ာင္းကုိ ေလးငါးေခါက္ေလာက္ ေရာက္ဖူးၿပီး ေက်ာင္းထုိင္ဆရာေတာ္နဲ႔လည္း စကားေျပာဖူးပါတယ္။ Buddhist Channel ဆုိၿပီး ဗုဒၶဘာသာဆုိင္ရာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ႐ုိက္ကူးထုတ္လႊင့္တဲ့ TV အစီအစဥ္ေတြလည္း အဲဒီေက်ာင္းထဲမွာ ရွိပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာဆုိင္ရာ အေမးအေျဖက႑ေတြကုိလည္း ႐ုိက္ကူးတဲ့ အသံလႊင့္ Studio-ခန္းထဲကုိ ကုိယ္တုိ႔ကုိ လုိက္ျပေပးဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေက်ာင္းမွာ ကေလး ၅၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ကုိ သင္ၾကားေပးေနတဲ့ (သူတို႔ဘာသာစကားနဲ႔ ဆိုရင္) Daham Pasala လို႔ေခၚတဲ့ ဓမၼေက်ာင္း သုိ႔မဟုတ္ Sunday School အစီအစဥ္ ရွိတယ္ဆုိတာကုိ တကယ္မသိခဲ့ပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းကဖြင့္တဲ့ Sunday School ဆုိတာကုိလည္း အဲဒီအမ်ိဳးသမီးနဲ႔ စကားေျပာေတာ့မွပဲ ပထမဦးဆံုး ၾကားဖူးခဲ့ရတာပါ။ အလြန္လည္း စိတ္၀င္းစားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ အဲဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေလ့လာၾကည့္မိပါတယ္။ ဒီေတာ့မွ Sunday School ဆုိတဲ့စနစ္ကုိ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအတုိင္းအတာနဲ႔ ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္းလံုးက ဗုဒၶဘာသာေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူအားလံုးနီးပါး တက္ေရာက္သင္ၾကားၾကတယ္ ဆုိတာကုိ အံ့ၾသစြာနဲ႔ သိခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ (ေဒသခံေတြကေတာ့ သူတို႔ဘာသာစကားနဲ႔ Daham Pasala ဓမၼေက်ာင္းလို႔ပဲ ေခၚေဝၚၾကၿပီး နိုင္ငံျခားသားေတြနဲ႔ ေျပာတဲ့အခါေလာက္မွ Sunday School ဆိုတာကို သံုးၾကတာပါ)
အမွန္ေတာ့ ဒီသင္ၾကားေရးစနစ္ကုိ စတင္ခဲ့တာက ၁၈၉၅-ခုႏွစ္ကတည္းကပါ။ သီရိလကၤာႏုိင္ငံဟာ ၁၅၀၅-ခုႏွစ္ကတည္းက ေပၚတူဂီနယ္ခ်ဲ႕အစုိးရလက္ေအာက္ကုိ ေရာက္ရွိခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး၊ ၁၆၃၈ မွာေတာ့ ဒတ္ခ်္ နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရကလဲ ၀င္ေရာက္သိမ္းပိုက္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ၁၈၇၆ ခုႏွစ္မွ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္အထိေတာ့ ျဗိတိသွ်အစုိးရလက္ေအာက္ကုိ ေရာက္ရွိခဲ့ျပန္ပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ႕အစုိးရေတြရဲ႕ လက္ေအာက္ က်ေရာက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပုိင္း ဘာသာေရးနဲ႔ပညာေရးနယ္ပယ္မွာ ခရစ္ယာန္ဘာသာ ႀကီးစုိးလာခဲ့ပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ႕အစုိးရ လက္ေအာက္မွာ ေမွးမွိန္လာခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဘာသာစာေပ ယဥ္ေက်းမႈတုိ႔ကုိ ျပန္လည္ထိန္းသိမ္းရန္အတြက္ ဗုဒၶဘာသာသံဃာေတာ္မ်ားရဲ႕ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အထင္ရွားဆံုးလည္းျဖစ္ ဓမၼေက်ာင္း သုိ႔မဟုတ္ Sunday School ကုိ စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့သူလည္းျဖစ္တဲ့ ဆရာေတာ္ကေတာ့ Ven. Migettuwatte Gunananda ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ဟာ အခက္အခဲမ်ဳိးစံု၊ အဖိႏွိပ္ မ်ိဳးစံုကုိ ေက်ာ္လႊားၿပီး ၁၈၉၅ ခုႏွစ္မွာ Galle ၿမိဳ႕၊ ၀ိဇယနႏၵာေက်ာင္း (Vijayananda Temple) တြင္ ဓမၼေက်ာင္း သို႔မဟုတ္ Sunday School ကို စတင္ဖြင့္လွစ္ႏုိင္ခဲ့ပါသည္။ ဒီသင္ၾကားေရးစနစ္ကုိ တစ္နိုင္ငံလံုးရွိဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ တညီတညြတ္တည္း ပူးေပါင္းပါ၀င္လာေအာင္ ဆရာေတာ္သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္အတူ ဒကာ၊ဒကာမမ်ားကလည္း ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီထဲက ထင္ရွားတဲ့ ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားသူ လူပုဂိၢဳလ္္တစ္ဦးကေတာ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား Colonel Steel Henry Olcott ျဖစ္ပါတယ္။
Colonel Olcott ဟာ ၁၈၈၀ ခုႏွစ္မွာ ဒီႏုိင္ငံကုိ ေရာက္ရွိလာၿပီး မၾကာခင္မွာပဲ ၀ိဇယနႏၵာေက်ာင္း ဆရာေတာ္ Ven. Migettuwatte Gunananda ကုိ အေၾကာင္းျပဳကာ ဗုဒၶဘာသာကုိ သက္၀င္ ယံုၾကည္လာရာမွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ဓမၼေကာလိပ္ေတြ၊ ဓမၼေက်ာင္းေတြ၊ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ သင္တန္းေတြကုိ ႏုိင္ငံတစ္၀ွမ္္းလံုးမွာ အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္လာေအာင္ ဦးေဆာင္ လႈပ္ရွားခဲ့သူအျဖစ္လည္း ဒီႏုိင္ငံရဲ႕သမုိင္းမွာ ထင္ရွားခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕မွတ္စု အတြဲ (၃) စာမ်က္ႏွာ ၁၄၃ မွာ ေရးသားခဲ့ေသာ “ငါ့မွာ အေရးႀကီးေသာ အႀကံအစည္တစ္ခုရွိသည္။ ဤသည္ကား ဗုဒၶဘာသာအတြက္ အထူးသျဖင့္ ကေလးမ်ားအတြက္ ဗုဒၶဘာသာပညာေရးကုိ စတင္ရန္” ဟူေသာ စာသားဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအၾကားတြင္ ထင္ရွားခဲ့တယ္။
၁၈၉၅ ခုႏွစ္က Galle ၿမိဳ႕ရွိ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းကေန ကုိယ့္အား ကုိယ္ကုိးစနစ္နဲ႔ စတင္ခဲ့တဲ့ ဓမၼေက်ာင္းေတြဟာ ဆယ္စုတစ္ခုအတြင္းမွာပဲ တစ္ႏုိင္ငံလံုး အတုိင္းအတာအထိ ပ်ံ႕ႏွ႔ံ သြားခဲ့ပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ႕အစုိးရလက္ေအာက္ က်ေရာက္ေနစဥ္ လြတ္လပ္ေရးမရခင္ အေစာပုိင္းႏွစ္ေတြ ကတည္းက ဓမၼေက်ာင္းလုိ႔ ေခၚၾကတဲ့ Sunday School စနစ္ဟာ ဒီႏုိင္ငံမွာ ခုိင္ခုိင္မာမာ အျမစ္တြယ္ေနခဲ့ပါၿပီ။ ဘာသာျခား တုိင္းတစ္ပါးသား အစုိးရလက္ေအာက္အတြင္း အဖိႏွိပ္အခ်ဳပ္ျခယ္ၾကားထဲမွာ Private ေက်ာင္းအသြင္နဲ႔ တစ္ႏုိင္ငံလံုးမွာ အျမစ္တြယ္သြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ဖုိ႔ဆုိတာ လြယ္ကူတဲ့ကိစၥရပ္တစ္ခု မဟုတ္တာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ကုိယ္တုိ႔ သတိထားရမယ့္အခ်က္ ၂-ခ်က္ ရွိပါတယ္။ ပထမအခ်က္က ဒီႏုိင္ငံကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ကုိလုိနီနယ္ခ်ဲ႕အစုိးရလက္ေအာက္ကုိ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀၀ ေက်ာ္ၾကာေအာင္ က်ေရာက္ခဲ့ၿပီးတဲ႔အခ်ိန္မွာေတာင္မွ ဗုဒၶဘာသာ ပညာေရးစနစ္တစ္ခုကုိ ခုိင္ခုိင္မာမာနဲ႔ ဦးေမာ့လာႏုိင္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္စြမ္း ရွိခဲ့ၾကတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ကုိယ္တုိ႔ႏုိင္ငံကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ကုိလုိနီအစိုးရလက္ေအာက္ကုိ မက်ေရာက္ခင္ကေတာ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးသင္ပညာေရးေက်ာင္းဟာ ႏုိင္ငံရဲ႕ အဓိကပညာေရး အခန္းက႑တစ္ရပ္အေနနဲ႔ ရပ္တည္ႏုိင္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ ကုိလုိနီေခတ္လည္းေရာက္ေရာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးသင္ပညာေရးစနစ္လည္း အညြန္႔ခ်ဳိးခံလုိက္ရတာ ျပန္ၿပီးနလံမထူႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ (ဒီႏုိင္ငံနဲ႔ ကုိယ္တုိ႔ႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရတာ တစ္ႏွစ္ထဲျဖစ္သလုိ၊ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ကုိလုီနီအစုိးရဟာလည္း တစ္ခုတည္းရယ္ပါ။)
ေနာက္ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ လူမ်ဳိးျခား Colonel Olcott ပါပဲ။ ဗုဒၶဘာသာဟာ သူရဲ႕ဘုိးဘြား အစဥ္အဆက္က ကုိးကြယ္ခဲ့တဲ့ဘာသာမဟုတ္သလုိ၊ သူရဲ႕ႏုိင္ငံေတာ္ဘာသာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူက ဗုဒၶဘာသာအတြက္ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ခဲ့သလဲဆုိတာကုိ သူတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ဓမၼေကာလိပ္ေတြ၊ ဓမၼေက်ာင္းေတြ၊ သူ႔ကုိ အမွတ္ရၾကလုိ႔ ဂုဏ္ျပဳကာ ထုလုပ္ထားတဲ့ ကုိလံဘုိၿမိဳ႕လယ္ရွိ သူ႔ရဲ႕႐ုပ္တုႀကီးက သက္ေသျပေနဆဲပါ။ သူကေတာ့ ေသဆံုးသြားေပမယ့္ သူပ်ဳိးေထာင္ေပးခဲ့တဲ့ အရာေတြကေတာ့ ရွင္သန္ႀကီးထြားေနဆဲပါ။ ဒီလုိဆုိရင္ ကိုယ္တုိ႔က်ေတာ့ေရာ… ဗုဒၶဘာသာဟာ ကုိယ္တုိ႔ဘုိးဘြားအစဥ္အဆက္ ကုိးကြယ္ခဲ့တဲ့ဘာသာ၊ ကုိယ္တုိ႔ႏုိင္ငံရဲ႕ အဓိကဘာသာ၊ ၿပီးေတာ့ “အမ်ဳိး၊ဘာသာ၊သာသနာကုိ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ၾကပါ” ဆုိတဲ့ ၾသ၀ါဒကုိ သိတတ္နားလည္စ အရြယ္ကတည္းက ၾကားေနခဲ့ရတာ ယေန႔အထိ အႀကိမ္ေပါင္းမနည္းေတာ့ပါဘူး။ ၾကားခဲ႔ရတဲ့ အခ်ိန္တုိင္းမွာလည္း ကုိယ္တုိ႔ကေတာ့ ေခါင္းေလးတညိတ္ညိတ္နဲ႔ေပါ့။ ေခါင္းညိတ္႐ုံကလြဲၿပီး ဘာမွမလုပ္ျဖစ္ခဲ့ေသးတဲ့ကုိယ့္အျဖစ္ကုိ တကယ္လုိ႔ Colonel Olcott သာ ေတြ႔ရင္ ကုိယ့္ကုိ ဟားတုိက္မွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သူက သူ႔ႏုိင္ငံသား မဟုတ္တဲ့ကေလးေတြအတြက္ ဒီေလာက္ေတာင္ ေစတနာထား လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့တယ္ဆုိရင္ ကုိယ္တုိ႔ကေတာ့ေရာ ကုိယ္တုိ႔ႏုိင္ငံက ကေလးေတြအတြက္ ဘာေတြလုပ္ေပးခဲ့ၾကၿပီးၿပီလဲ..။ အင္း…. ဒီအခ်က္ကေတာ့ ကုိယ့္အတြက္ အေလးအနက္ထားစရာ အခ်က္တစ္ခုပါပဲ။
ဒီလုိနဲ႔ အခက္အခဲေတြၾကားက ႐ုန္းထြက္ဦးေမာ့ခဲ့တဲ့ ဓမၼေက်ာင္း သုိ႔မဟုတ္ Sunday School စနစ္ဟာ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ သမိုင္းမွာ ထင္ရွားတဲ့ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္-Bandranaike ေၾကာင့္ ပိုၿပီး အေရာင္ေတာက္ပခဲ့ပါတယ္။ သူ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ ၁၉၅၆ ခုနွစ္တြင္ ဒီ Sunday School လို႔ေခၚတဲ့ ဓမၼေက်ာင္းေတြကို သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာနလက္ေအာက္က ဖြင့္တဲ့ အစိုးရေက်ာင္းေတြအျဖစ္ တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ အတန္းတိုင္းအတြက္ သင္ရိုးျပဌာန္းစာအုပ္ေတြကိုလည္း သာသနာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ရိုက္နိွပ္ထုတ္ေ၀ၿပီး တစ္နိုင္ငံလံုးရွိ ဓမၼေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ား အားလံုးကို အခမဲ့ ျဖန္႔ေ၀ေပးပါတယ္။ စာေမးပြဲေတြကိုလည္း သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာနက ႀကီးမႉးက်င္းပေပးတာျဖစ္ၿပီး စာေမးပြဲနဲ႔ ပတ္သတ္တာမွန္သမွ်ကိုလည္း တာ၀န္ယူၿပီး စီစဥ္ေပးပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဓမၼေက်ာင္း သို႔မဟုတ္ Sunday School ၀တ္စံုဆိုၿပီးေတာ့့ သီးသန္႔သတ္မွတ္ေပးခဲ့ေသးတယ္။ ေယာက်ၤားေလးေတြအတြက္က ဒီနိုင္ငံရဲ႕ အမ်ိဳးသား၀တ္စံုနဲ႔ ဆင္တူတဲ့ လည္ကတံုးရွပ္အကၤ်ႌီလက္ရွည္အျဖဴနဲ႔ လံုခ်ည္ အျဖဴျဖစ္ၿပီး မိန္းကေလးေတြ အတြက္ကေတာ့ ဒီနိုင္ငံရဲ႕ ရိုးရာ၀တ္စံုျဖစ္တဲ့ Kandyဆာရီနဲ႔ အနည္းငယ္ဆင္တဲ့ (သူတို႔အေခၚ) Half ဆာရီ ဆိုတဲ့ အထက္ေအာက္ အျဖဴေရာင္၀တ္စံုေလးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အစိုးရက အထက္တန္းေက်ာင္း ေအာင္လက္မွတ္မ်ားလိုပဲ ဓမၼေက်ာင္းေအာင္လက္မွတ္ကုိလည္း ခ်ီးျမွင့္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီလိုစနစ္တက်နဲ႔ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ျဖစ္လာတဲ့ Sunday School စနစ္ဟာ ယခု သမၼတ Mahinda Rajapaksa လက္ထက္မွာေတာ့ ပ့ံပိုးမႈေတြ အားေပးမႈေတြ ပိုၿပီး အားေကာင္းလာခဲ့ပါတယ္။ သမၼတကိုယ္တိုင္ကလည္း ကေလးေတြကို Sunday School တက္ဖို႔ သူ႔မိန္႔ခြန္းေတြထဲကေနေရာ အျပင္မွာဆံုေတြ႔တဲ့အခါမွာေရာ အႀကိမ္ႀကိမ္တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ သာမန္ေအာင္လက္မွတ္ အဆင့္သာရွိတဲ့ ဓမၼေက်ာင္းေအာင္လက္မွတ္ကိုလည္း အဆင့္အတန္းျမွင့္တင္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရဌာနဆိုင္ရာ အလုပ္ ခန္႔အပ္မႈမွာ ဒီ Sunday School ေအာင္လက္မွတ္ဟာ အေရးပါတဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္တစ္ခုအေနနဲ႔ လိုအပ္ေနၿပီး အဲဒါကိုလည္း အစိုးရက တရား၀င္ထုတ္ျပန္ထားေၾကာင္း ေက်ာင္းသားမိဘေတြက ေျပာျပၾကပါတယ္။ (ဒီေနရာမွာ.. တျခားဘာသာျခားေတြအတြက္ဆိုရင္ေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာရဲ႕ ေအာင္လက္မွတ္ကို ဆိုလိုပါတယ္လို႔ ရွင္းျပၾကပါတယ္။) “ အခုဆိုရင္ Sunday School ေအာင္လက္မွတ္ဟာ တကၠသိုလ္ဆက္တက္မဲ့ ဗုဒၶဘာသာေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြအတြက္ အေရးပါတဲ့ လက္မွတ္တစ္ခု ျဖစ္ေနပါၿပီး” လို႔ အဲဒီမွာ စာသင္ေပးေနတဲ့ သီလရွင္ႀကီးတစ္ပါးက ဂုဏ္ယူစြာနဲ႔ ေျပာတုန္းက ကိုယ့္မွာေတာ့ သူနဲ႔အတူေရာၿပီး (သူတို႔အတြက္) ၀မ္းသာဂုဏ္ယူေနမိတယ္။
ဒီနိုင္ငံကိုေရာက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း အျပင္သြားစရာကိစၥေပၚရင္ အၿမဲလိုလိုလိုက္ပို႔ေပးတတ္တဲ့ ဒကာမႀကီးက တခ်ိဳ႕ေသာ သူ႔ရံုးပိတ္ရက္ေတြမွာ တျခားၿမိဳ႕ေတြက ဘုရားေတြဆီ လိုက္ပို႔ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ ကိုယ္တို႔ ခရီးထြက္ခ်ိန္ တနဂၤေႏြ မနက္ေစာေစာေတြမွာ ဆိုရင္ ျဖတ္ေက်ာ္သြားေနတဲ့ ၿမိဳ႕ေတြ ရြာေတြရဲ႕ လမ္းေဘးတေလွ်ာက္မွာေတာ့ ဓမၼေက်ာင္းက ကေလးမ်ားရဲ႕ ၀တ္စံု အျဖဴေရာင္ေတြ လႊမ္းေနေတာ့တာေပါ့..။ အျဖဴေရာင္တူညီ၀တ္စံုေလးေတြနဲ႔ ကေလးေတြရဲ႕ ေျခလွမ္းေတြက လန္းဆန္းတက္ၾကြစြာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းဆီ ဦးတည္လို႔ ..၊ သူတို႔ေလးေတြရဲ႕ မ်က္နွာမွာေတာ့ အၿပံဳးပန္းေတြေ၀လို႔..၊ သူတို႔အာရံုထဲမွာေတာ့ သူတို႔သြားေနတဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းဟာ သူတို႔အတြက္ စိတ္ဓါတ္နဲ႔ အက်င့္စာရိတၱေတြ အေရာင္ျမွင့္တင္ေပးတဲ့ေနရာ စံျပပုဂၢိဳလ္ေတြအေၾကာင္းကို ေလ့လာခြင့္ရမဲ့ေနရာ…. ဆိုၿပီး ယံုၾကည္မႈေတြျပည္႔လို႔..။ ကားေပၚကေန လွမ္းျမင္ေနရတဲ့ ဒီျမင္ကြင္းေတြကေတာ့ ကိုယ့္အတြက္ က်က္သေရရွိလြန္းလွပါတယ္။ ၿမိဳ႕ေတြ၊ ရြာေတြ ျဖတ္သြားတိုင္း အဲဒီလိုျမင္ကြင္းမ်ိဳးကို ကိုယ္က မရိုးနိုင္ေအာင္ လိုက္ေငးေနေတာ့တာပဲ။ ကားက ၿမိဳ႕ေတြရြာေတြကို ေက်ာ္လြန္သြားေပမဲ့လည္း ကိုယ့္အာရံုထဲမွာေတာ့ အေတြးေတြက တ၀ဲလည္လည္ပါပဲ။ အင္း…ဒီလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ကိုယ္တို႔နိုင္ငံက ကေလးေတြေရာ ဘယ္ဆီကိုမ်ားဦးတည္သြားေနၾကမလဲ….၊ သူတို႔ေတြကေရာ ဘုန္ေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေတြကို ဘယ္လို သေဘာထားၾကမလဲ……..။
တစ္ခါမွာေတာ့ ေရွးေဟာင္းဆင္းတုေတာ္ေတြဖူးရန္နဲ႔ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အဦေလးတစ္ခုကို ေလ့လာရန္ နယ္ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ရဲ႕ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းကို မိတ္ေဆြေတြက ေခၚသြားပါတယ္။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ကိုယ္တို႔ေရာက္သြားတဲ့ အခ်ိန္က Sunday School စာသင္ခ်ိန္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ကိုယ္တို႔လဲ စာသင္ေနတဲ့ေနရာကို အရင္သြားၿပီး လိုက္ၾကည္႔ၾကပါတယ္။ အဲဒီမွာေတြ႔ရတာကေတာ့ အသက္အရြယ္လိုက္ အတန္းေတြ ခြဲျခားထားပါတယ္။ သူငယ္တန္း၊ ၿပီးေတာ့ ၁တန္းကေန ၁၀တန္းအထိရွိတဲ့အျပင္ (Finnal 1 ,2) ေနာက္ဆံုုးႏွစ္ ၂ႏွစ္ အပါအ၀င္ အတန္းေတြကို အဆင့္ဆင့္ ခြဲျခားထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီဓမၼေက်ာင္း သို႔မဟုတ္ Sunday School အတြက္ သင္ရိုးျပဌာန္းထားတာေတြကေတာ့
1. Pāli language (ပါဠိဘာသာ)၊
2. History of Buddhism (ဗုဒၶဘာသာသမိုင္းေၾကာင္း)၊
3. Biography of the Buddha (ဗုဒၶ၀င္)၊
4. Biographies of very famous Buddhist monks, nuns and lay people (ဗုဒၶေခတ္ သာ၀ကႀကီးမ်ားရဲ႕ အတၳဳပၸတၱိမ်ား)၊
5. Fundamental doctrines of Buddhism (ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အေျခခံတရားေတာ္မ်ား)၊
6. Recitation of Pāli passages and stanzas (ပါဠိေတာ္မ်ားကို ရြတ္ဖတ္သရဇၥ်ာယ္ျခင္း)၊
7. Abhidhamma (အဘိဓဓၼာ)၊
8. Buddhist meditation (ဘာ၀နာ တရားပြားမ်ားျခင္း) တို႔ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အတန္းစဥ္ကို လိုက္ၿပီး သင္ရိုးေတြကို တျဖည္းျဖည္းခ်င္းျမွင့္ထားပါတယ္လို႔ ရွင္းျပၾကပါတယ္္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြ၊ သီလရွင္ေတြအျပင္ ဆရာ၊ ဆရာမေတြကလည္း ၀ိုင္း၀န္းကူညီသင္ၾကားေပးၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ သင္ၾကားေရးပိုင္းနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး သိရွိရတာ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ၁၉၆၀မွာ ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္လိုက္တဲ့ Buddhist Theosophical Society (BTS) ဆိုတာပါပဲ။ အဲဒီအဖြဲ႔က သင္ၾကားမႈနည္းစနစ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးနဲ႔ ဆရာျဖစ္သင္တန္း ဖြင့္လွစ္ေရးအတြက္ ရည္ရြယ္တာပါ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ Sunday School ေက်ာင္းသားေဟာင္းမ်ားကိုလည္း ဆရာမ်ားအျဖစ္ ထိုသင္တန္းမ်ားမွ ေမြးထုတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရစာေမးပြဲမ်ားမွတဆင့္ စဥ္ဆက္မပ်က္ အကဲျဖတ္ျခင္းဟာ အရည္အခ်င္းျပည္႔၀တဲ့ ဓမၼေက်ာင္းဆရာမ်ား ေမြးထုတ္ေပးျခင္းအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္လို႔ ရွင္းျပၾကပါတယ္။ သတိထားၾကည္႔မိသေလာက္ေတာ့ ဒီ Sunday School စနစ္ကို ဒီနိုင္ငံက ပညာတတ္လူတန္းစားေတြ အထူးအားေပးၾကတာေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြဟာ ကိုယ့္အတြက္ေတာ့ မွတ္တမ္းေလးေတြ ျဖစ္လို႔ေပါ့။
ဒီလိုနဲ႔.. နို၀င္ဘာလရဲ႕ ရက္တစ္ရက္မွာေတာ့ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာထင္ရွားတဲ့ ကႏၵီစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့တဲ့ေနရာ၊ ဒီနိုင္ငံရဲ႕ ဒုတိယၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္တဲ့ ကႏၵီ(Kandy)ၿမိဳ႕ ကေန ကီလိုမီတာ ၂၀ေလာက္ေ၀းတဲ့ ေနရာက ၿခံႀကီးတစ္ၿခံသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီျခံႀကီးထဲမွာ ကိုယ္နဲ႔ အလြန္ရင္းနွီးတဲ့ မိသားစုတစ္စုေနထိုင္ၾကပါတယ္။ သူတို႔မိသားစုက စီစဥ္ျပဳလုပ္တဲ့ အလႉအတြက္ လာဖိတ္ၾကတာနဲ႔ အဲဒီကိုေရာက္ျဖစ္သြားရေတာ့တယ္။ လာႀကိဳတဲ့ကားက အလႉလုပ္တဲ့အိမ္ကိုေရာက္ေတာ့ မနက္ ၉နာရီခြဲေလာက္ရွိပါၿပီ။ အဲဒီေန႔က တနဂၤေႏြေန႔ပါ။ ကိုယ္တို႔လဲေရာက္ေတာ့ အိမ္ရွင္ေတြက ထြက္ႀကိဳႏႈတ္ဆက္ၾကတာေပါ့။ အဲဒီအိမ္မွာက သားသမီးဆိုလို႔ ၁၃ႏွစ္အရြယ္ သမီးေလးတစ္ေယာက္ပဲရွိၿပီး ကိုယ္နဲ႔လဲ အလြန္ရင္းနွီးပါတယ္။ ကိုယ္ေရာက္ေတာ့ အဲဒီကေလးမေလးရဲ႕ မိဘေတြကို ႏႈတ္ဆက္ရင္း သူ႔ကို မေတြ႔တာနဲ႔ ေမးၾကည္႔လိုက္ေတာ့ “ဒီေန႔ Sunday School ရွိတယ္ေလ..၊ အဲဒီမွာ အစမ္းစာေမးပြဲေလးလည္း ရွိလို႔ပါ..၊ ၁၁နာရီ မထိုးခင္ တရားပြဲအမီ ျပန္လာပါလိမ့္မယ္” လို႔ျပန္ေျဖပါတယ္။
ပံုမွန္အခ်ိန္ဆိုရင္ေတာ့ ဒါက မထူးဆန္းေပမဲ့ အခုလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ဒီစကားကို ၾကားရေတာ့ နဲနဲဆန္းေနသလိုပါပဲလို႔ ထင္မိတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီအလႉက သူတို႔မိသားစုအတြက္ အလြန္ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္နဲ႔ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ အလႉပါ။ ကိုလံဘိုက ဆရာေတာ္ေတြနဲ႔ လူေတြတခ်ိဳ႕ကိုေတာင္ ဖိတ္ၾကားထားတာပါ။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔မိသားစုအတြက္ ၀မ္းနည္းစရာအေကာင္းဆံုး ျဖစ္ခဲ့တဲ့ေန႔ကို အမွတ္တရ ျပဳလုပ္တဲ့ အခမ္းအနားေလးပါ။ ဒီလိုေန႔မ်ိဳးမွာေတာင္ အိမ္ရွင္ျဖစ္တဲ့ ကေလးမေလးက Sunday School ကို သြားဖို႔ မပ်က္ကြက္ခဲ့ဘူး။ မိဘေတြဘက္ကလည္း အားေပးတိုက္တြန္းၿပီး ၾကည္ၾကည္ျဖဴျဖဴနဲ႔ လိုက္ပို႔ေပးတာပဲ။ ကိုယ္ကေတာ့ ဒီအေျခအေနေလးေတြကိုၾကည္႔ၿပီး မိဘေတြဘက္ကေရာ ကေလးေတြဘက္ကပါ Sunday School အေပၚထားတဲ့ ေလးနက္မႈေတြကို သိလိုက္ရေတာ့တယ္။ တကယ္ေတာ့ သင္ၾကားေရးစနစ္တစ္ခုမွာ သင္ၾကားျပသေပးတဲ့သူေတြသာမက တက္ေရာက္သင္ၾကားၾကတဲ့သူေတြဟာလည္း အလြန္အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑ကေန ပါ၀င္ေနပါတယ္။ သင္ၾကားေရးစနစ္တစ္ခု ေအာင္ျမင္ဖို႔ အတြက္ ကေလးေတြဘက္က စိတ္ပါ၀င္စားမႈ အေလးအနက္ထားမႈေတြ လိုအပ္သလို မိဘေတြဘက္လဲ တိုက္တြန္းအားေပးမႈ ၊ ပံ့ပိုးမႈေတြလုပ္ေပးဖို႔လည္း အထူးလိုအပ္ပါတယ္။
ေရာက္ေရာက္ခ်င္း သူ႔ကို မေတြ႔လိုက္ရေပမဲ့ ဓမၼေက်ာင္းကို ေလးေလးစားစားနဲ႔ မပ်က္မကြက္သြားခဲ့တဲ့သူ႔အတြက္ ေက်နပ္ေနမိတယ္။ ပီတိလည္းျဖစ္ရတယ္။ အခမ္းအနားစခါနီးမွာပဲ အဲဒီကေလးမေလး ျပန္ေရာက္လာၿပီး Sunday School ၀တ္စံုေလးနဲ႔ တရား၀င္နာေနတာ ေတြ႔လိုက္ရပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ အခမ္းအနားၿပီးေတာ့ ကိုလံဘိုလိုက္ျပန္မဲ့ ဆရာေတာ္တပါးက ခဏေလာက္နားခ်င္ေသးတယ္ ဆိုတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းမျပန္ျဖစ္ေသးဘဲ ေခတၱနားျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပဲ ကိုယ္နားဖို႔အတြက္ေပးထားတဲ့ အခန္းထဲမွာပဲ ျပန္နားရင္ တကၠသိုလ္သင္ရိုးညႊန္းတမ္းထဲက စာတခ်ိဳ႕ကို ဖတ္ေနလိုက္ပါတယ္။ ဒီလိုေနရင္း တေအာင့္ေလာက္ၾကာေတာ့ အလႉကိုလာတဲ့ (အသက္၁၃နွစ္အရြယ္) ဒီအိမ္ရွင္ရဲ႕ တူမေလးက အခန္းထဲ၀င္လာၿပီး ကိုယ့္္ေဘးနားကို ေရာက္လာပါေတာ့တယ္။ ကေလးေတြကလဲ ကိုယ္နဲ႔ဆို အေတာ္ဓာတ္တည္႔ၾကပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္လဲ ခင္ၾကတယ္။ (ဒီက ကေလးေတြ အဂၤလိပ္လို ေကာင္းေကာင္းေျပာနိုင္ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆို ကိုယ့္ထက္ေတာင္သာေသး..။) အခုလဲ ကိုယ့္အနားကို ကပ္လာတဲ့ ကေလးမေလးကလဲ ကိုယ္ဘာစာေတြ ဖတ္ေနတယ္ဆိုတာ စပ္စုခ်င္လို႔ေလ၊ သူက ကိုယ့္ေဘးနားကေန စာရြက္ထိပ္က ေခါင္းစဥ္တစ္ခုကို ၾကည္႔ၿပီး Mahasanghika Sect (မဟာသံဃိကဂိုဏ္း) ဆိုၿပီး အသံထြက္ဖတ္လိုက္တယ္။ ဒါနဲ႔ ကိုယ္က လက္ထဲကဖိုင္ကိုပိတ္ၿပီး သူ႔ကိုေနာက္ခ်င္တာနဲ႔ အဲဒါဘာလဲ..သိလားဟင္ လို႔ ေမးလိုက္ပါတယ္။ ကေလးမေလးကလည္း ခ်က္ခ်င္းပဲ သိတာေပါ့လို႔ ျပန္ေျဖတယ္။ ဒါဆိုရင္ နဲနဲေလာက္ေျပာျပပါလားလို႔ ဆိုေတာ့ ကေလးမေလးကလည္း အဲဒီဂိုဏ္းနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ အဓိကအေၾကာင္းအရာတခ်ိဳ႕ကို တခါတည္း တတြတ္တြတ္နဲ႔ ကိုယ့္ကို ေျပာျပပါေလေတာ့တယ္။
ဒီလိုျပန္ၾကားရလိမ့္မယ္လို႔ လံုး၀မထင္ထားပါဘူး။ အမွန္တကယ္ေတာ့ အဲဒီကေလးမေလးကို ေနာက္လိုက္တာပါ။ ဒီဂိုဏ္းအေၾကာင္း သူဒီေလာက္အထိ သိေနလိမ့္မယ္လို႔ မထင္ခဲ့မိဘူး။ ကိုယ္ဆိုရင္ေလ သူ႔အသက္အရြယ္ေလာက္တုန္းက မဟာသံဃိကဂိုဏ္းအေၾကာင္းမေျပာနဲ႔ အဲဒီနာမည္ကို ၾကားေတာင္ မၾကားခ့ဲဖူးဘူး။ မဟာယာန ဆိုတာကိုတာေတာင္ ဖားေအာက္ေတာရေရာက္ေတာ့မွ စၿပီးၾကားဖူးတာ.. ေအာ္.ဒီလိုလဲရွိပါလားေပါ့… ဒါေတာင္ အဲဒီတုန္းက မဟာယာနဂိုဏ္းအေၾကာင္း ေသခ်ာမသိခဲ့ဘူး။ (ကိုယ္ကေတာ့ အဲဒီေလာက္ထိကို ညံ့ခဲ့တာပါ။ အင္း….ခုေနမ်ား ကိုယ္တို႔နိုင္ငံက သူ႔အရြယ္ကေလးေတြကို အဲဒီလိုေမးၾကည္႔ရင္ ဘယ္လိုေျဖၾကမလဲ မသိဘူး…။)
အခု ကိုယ့္ေရွ႕က ကေလးမေလးက ၿမိဳ႕ႀကီးေတြ ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္းႀကီးေတြမွာ ေနခဲ့ရသူတစ္ဦးလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ကႏၵီအလြန္ ရြာၿမိဳ႕ေလးတစ္ခုကေန ႀကီးျပင္းလာတဲ့ သာမန္အရပ္သူေလးတစ္ဦးပါ။ ဒါနဲ႔ကိုယ္ကလည္း သူ႔ကို ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး ဒီအေၾကာင္းအရာေတြကို သိေနရတာလဲလို႔ ေမးလိုက္ေတာ့.. ကေလးမေလးက “ Sunday School မွာသင္ေပးတာေလ” ဆိုၿပီး ျပန္ေျဖပါတယ္။ အဲဒီစကားကေတာ့ ကိုယ့္ရင္ဘတ္ထဲကို တည္႔တည္႔ႀကီး ၀င္သြားသလိုပါပဲ။ ၾကည္႔ပါဦးေလ..ဒီလိုသာမန္ကေလးတစ္ေယာက္ရဲ႕ အသိဉာဏ္ထဲကို ဘာသာေရး ဗဟုသုတေတြ စြဲေနေအာင္ အမ်ားႀကီး ထည့္သြင္းေပးနိုင္တဲ့ သူတို႔ ရြာေက်ာင္း Sunday School က ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြရဲ႕ အရည္အခ်င္းေတြကို အလြန္ေလးစားမိပါတယ္။ ဒီကေလးေတြအတြက္ သူတို႔ရပ္ရြာက ဘုန္းႀကီးေတြ အလြန္တာ၀န္ေက်ၾကတယ္လို႔ ရင္ထဲကေန လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲခံစားရလိုက္ရတယ္။
မြန္းလြဲ၂နာရီေက်ာ္ေလာက္မွာေတာ့ ကိုယ္တို႔လဲ အဲဒီျခံႀကီးကေန ကိုလံဘိုကို ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။ ျခံထဲကမထြက္မီ ကားေပၚမတက္ခင္ေလးမွာေတာ့ အိမ္ရွင္သမီးေလးက ျခံထဲကပန္းေတြခူးၿပီး ပန္းေလးေတြနဲ႔ ႏႈတ္ဆက္ကန္ေတာ့ပါတယ္။ အျပန္လမ္းမွာေတာ့ လက္ထဲမွာကိုင္ထားတဲ့ ပန္းေလးေတြကိုေငးရင္း ေန႔ခင္းက ေတြ႔ခဲ့တဲ့ စကားေျပာခဲ့တဲ့ ပန္းေလးေတြအေၾကာင္း သတိရေနမိတယ္။ ဒီကပန္းေလးေတြကေတာ့ ေလာကႀကီးအတြက္ အလွဆံုးဖူးပြင့္ၾကဖို႔ တာစူေနၾကပါၿပီ။ ကိုယ္တို႔နိုင္ငံက ပန္းကေလးေတြကေရာ……….။ “ နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ဟာ အဲဒီနိုင္ငံရဲ႕ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြ လက္ထဲမွာရွိေနပါတယ္ ” ဆိုတဲ့စကားကို စာအုပ္ေတြထဲမွာ မၾကာခဏ ဖတ္ခဲ့ရဖူးပါတယ္။ မ်ိဳးဆက္သစ္ ပန္းပြင့္ေလးေတြ ခြန္အားအျပည္႔နဲ႔ လန္းဆန္းမႈအျပည္႔နဲ႔ ဖူးပြင့္ေနတာေတြ႔ရရင္ တကယ္ၾကည္ႏူးရတယ္။
တစ္ခါတုန္းကေတာ့ နယ္က ကေလးမေလးတစ္ေယာက္ သူ႔မိသားစုနဲ႔ အတူ ကိုလံဘိုကို လာရင္း ကိုယ့္ဆီ အလည္၀င္လာပါတယ္။ သူလည္း အသက္၁၃ႏွစ္ေလာက္ရွိပါၿပီး။ (ဒီနိုင္ငံက ကိုယ္ရင္းႏွီးတဲ့ ကေလးေတြ ၁၀ေယာက္၁၅ေယာက္ေလာက္ ရွိတဲ့အထဲမွာ အသက္ ၁၃နွစ္အရြယ္က ၄ေယာက္ပါတယ္။) ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ အဲဒီေကာင္မေလး ကိုယ့္ဆီ လာလည္တဲ့ အခ်ိန္ကလည္း အေမရိကန္သမၼတေလာင္း Barack Obama ရဲ႕ ဓာတ္ပံုေတြက သတင္းစာေတြ၊ ဂ်ာနယ္ေတြ၊ အင္တာနက္စာမ်က္နွာေတြမွာ ပလူပ်ံေနတဲ့ အခ်ိန္ေပါ့။ အဲဒါေတြကိုေတြ႔ေတာ့ ကေလးမေလးက ကိုယ့္ကိုဘာေျပာသလဲဆိုေတာ့ သူက “ Obamaကို မႀကိဳက္ဘူး ”တဲ့။ Obama ကို ေထာက္ခံသံေတြ ကြ်က္ကြ်က္ညံေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဒီကေလးမေလးက မႀကိဳက္ဘူးလို႔ ေျပာလိုက္ေတာ့ ကိုယ့္မွာ စိတ္ထဲဇေ၀ဇ၀ါျဖစ္သြားတယ္။ ဒါနဲ႔ ဘာျဖစ္လို႔ မႀကိဳက္တာလဲလို႔ သူ႔ကိုေမးေတာ့ သူက “ Hillary Clinton ကို ပိုႀကိဳက္လို႔ေပါ့ ” တဲ့။ ၿပီးေတာ့ သူက Hillary Clinton စကားေျပာတဲ့ ပံုစံကို သူအလြန္ သေဘာက်ေၾကာင္း ကိုယ့္ကိုေျပာျပပါေသးတယ္။
အဲဒီလို သူေျပာေနတဲ့ ပံုစံကေလးကို ၾကည္႔ၿပီး ကိုယ္ကေတာ့ ၿပံဳးေနမိတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူဆက္ေျပာတဲ့ စကားေတြေၾကာင့္ ကိုယ့္မွာျဖင့္ အားရပါးရရီလိုက္မိတယ္။ အဲဒါကေတာ့ သူက Dr. Kondoliza Rice စကားေျပာဟန္ကို ႀကိဳက္ပါတယ္တဲ့..၊ ဒါေပမဲ့ Dr. Rice က နိုင္ငံတကာက ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့ အခါမွာ ေျခေထာက္ကို အျမင့္ႀကီး ခ်ိတ္ထိုင္တာကိုေတာ့ သူကမႀကိဳက္ဘူးတဲ့။ အဲဒီစကားကိုၾကားေတာ့ ကိုယ့္မွာျဖင့္ သေဘာက်လိုက္တာ။ စဥ္းစားၾကည္႔ေလ ကေလးမေလးတစ္ေယာက္ (သို႔မဟုတ္) လူငယ္ေလးတစ္ေယာက္ဟာ TV အစီအစဥ္ေတြထဲက ေၾကာ္ျငာမင္းသမီးေတြကို စိတ္၀င္စားတာထက္ လူထုကို ဦးေဆာင္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြေျဖရွင္းေပးေနတဲ့ နိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြကို စိတ္၀င္စားတာ ပိုမေကာင္းဘူးလား..။ ရုပ္ရွင္ထဲက မင္းသမီးေတြ ေျပာတဲ့ စကားလံုးေတြထက္ ကမာၻ႔ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ ေျပာတဲ့ မိန္႔ခြန္းေတြကို စိတ္၀င္စားတာ ပိုမေကာင္းဘူးလား…။ စတိတ္ေပၚက ေမာ္ဒယ္ေလးေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားပံုကို စိတ္၀င္စားတာထက္ ကမာၻေက်ာ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားျပဳမူပံုကို စိတ္၀င္စားတာ ပိုမေကာင္းေပဘူးလား။ ကိုယ့္တူေလး၊ တူမေလးေတြက TV ဇာတ္လမ္းတြဲေတြထဲက မင္းသား၊ မင္းသမီးေတြကို သေဘာက်ေနခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ေရွ႕က ေကာင္းမေလးကေတာ့ ကမာၻ႔ေခါင္းေဆာင္ အမ်ိဳးသမီးႀကီးေတြကို အားက်လို႔ေနတယ္။ ေ၀ေတာင္ေ၀ဖန္ လိုက္ေသး။ ကိုယ့္မွာေတာ့ သူတို႔နဲ႔ ေတြ႔လိုက္ရင္ စဥ္းစားစရာေတြက ေပၚေပၚလာေတာ့တယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ေလ.. သူတို႔ေလးေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ရတာဟာ ကိုယ့္အတြက္ေတာ့ အမွတ္ရစရာေကာင္းခဲ့ပါတယ္။
ဒီနိုင္ငံရဲ႕ လူဦးေရ ၆၉%က ဗုဒၶဘာသာ၀င္၊ ၁၅%က ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္၊ ၈%က ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္၊ ၇%က မြတ္ဆလင္ဘာသာ၀င္ေတြ ဆိုၿပီးေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီနိုင္ငံမွာက လျပည္႔ေန႔တိုင္းကို အစိုးရရံုးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားေပးၿပီး အဲဒီေန႔ဆိုရင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြ ရိပ္သာေတြမွာ ဥပုသ္သီတင္းေစာင့္တည္သူေတြ ျပည္႔လို႔ေပါ့။ ကိုယ္ေနတဲ့ ရိပ္သာမွာေတာ့ ပံုမွန္လျပည္႔ေန႔ဆိုရင္ ဥပုသ္ေစာင့္တည္သူ ၁၀၀၀ ပတ္၀န္းက်င္ေလာက္ရွိၿပီး Wesak Poya Day လို႔ေခၚတဲ့ ကဆုန္လျပည္႔ေနလိုမ်ိဳးမွာဆိုရင္ေတာ့ ၂၀၀၀ေလာက္ရွိတတ္ပါတယ္။ မနက္၆နာရီေလာက္ကတည္းက ေရာက္လာၾကၿပီး ညေန၅နာရီေလာက္မွ ျပန္ၾကတာပါ။ တရားပြဲေတြကလဲ ဆက္တိုက္ပါပဲ။ နာမည္ႀကီးဆရာေတာ္ေတြကိုလည္း တရားပြဲအတြက္ ပင့္ထားေလ့ရွိပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ သီလယူၿပီး တရားနာၾကပါတယ္။ အဲဒီသူေတြထဲမွာလည္း ကေလးေတြက အၿမဲပါေလ့ရွိပါတယ္။ ဧည့္သည္လာတာ အလြန္ရွားတဲ့ ကိုယ့္အခန္းထဲမွာေတာ့ လျပည္႔ေန႔ေတြဆိုရင္ အထူးဧည္႔သည္အျဖစ္နဲ႔ ကေလးေတြကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ တဘက္ကေလးေတြပတ္ထားၿပီး အထက္ေအာက္ အျဖဴေရာင္၀တ္စံုေလးေတြနဲ႔ေပါ့။
လြန္ခဲ့တဲ့ ၆နွစ္ေလာက္တုန္းက ေျပာခဲ့ဖူးတဲ့ ကိုယ့္မိတ္ေဆြရဲ႕ စကားေလးတစ္ခြန္းကို ျပန္ၾကားေယာင္ေနမိတယ္..“ ဗုဒၶဘာသာကို ဘာသာေရးတစ္ခုလို ပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ ကေလးေတြကို သင္ေပးေနလို႔ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ဘူး။ ဘာသာရပ္တစ္ခုလို သင္ေပးရမွာ ” လို႔ သူ အားရပါးရနဲ႔ေျပာတုန္းက ကိုယ့္မွာေတာ့ အဲဒီစကားကို အလြန္သေဘာက်ၿပီး အျပည္႔အ၀ေထာက္ခံခဲ့ဖူးတယ္။ အခု ဒီနိုင္ငံကို ေရာက္ၿပီး ဒီက သင္ၾကားေရးစနစ္အေျခအေနေတြကို ေတြ႔လိုက္ရေတာ့မွ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုလည္း အေတာ္ရွက္မိပါရဲ႕။ ကိုယ္တ႔ိုမွာေတာ့ ေထာက္ခံလို႔ေကာင္းတုန္း ၊ ေဆြးေႏြးလို႔ေကာင္းတုန္း ျဖစ္ေနတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို ဒီနိုင္ငံက ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြ ၊ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြက လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္ေပါင္း၁၀၀ေလာက္ကတည္းက လက္ေတြ႔လုပ္ျပခဲ့ၾကတာပါ။ ကိုယ္ကေတာ့ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြကို ဦးညႊတ္ရင္း စာေရးဆရာႀကီး ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ရဲ႕ စကားေလးတစ္ခြန္းကို ၾကားေယာင္ေနမိတယ္.. “ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕တန္ဖိုးဟာ သူျဖတ္သန္းေက်ာ္လႊားေနတဲ့ ေခတ္ႀကီးက သူ႔ပခံုးေပၚတင္ေပးလိုက္တဲ့ သမိုင္းတာ၀န္ကို သူဘယ္ေလာက္သယ္ပိုးထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႔ တိုင္းတာရမွာပဲ” ။။

ေဒၚေကတုမာလာ (ဖားေအာက္ေတာရ)
Feb 9 , 2009
(ကမာၻေအးတကၠသိုလ္နွစ္ပတ္လည္ မဂၢဇင္းအတြက္ အမွတ္တရ)
က်မ္းကုိး-
၁။ “Buddhism in Sri Lanka A Short History” By H.R. Perera
၂။ “Educating Buddhist Children in Sri Lanka” Ven. R. Gnanaseeha
၃။ http:// www.localhistories.org/srilanka.html
၄။ http:// www.law.emory.edu/ifl/legal/ srilanka.html
၅။ http:// www.wbf.net.cn/english/BuddhistStudies/844.html

ယခင္ ဓမၼစကူးလ္ႏွင့္ ယခု ဆန္းေဒးစကူးလ္

12-6-2009

From Pictures

ဘေလာ့လာ မိတ္ေဆြအေပါင္းကုိ သီတဂူကမၻာ့ဗုဒၶတကၠသုိလ္မွာ က်င္းပေသာ ဗြီဒီယုိမွတ္တမ္းမ်ားကုိ တင္ျပ မွ်ေ၀ေပးလွ်က္ရွိရာ က်န္ေသးသည့္ မွတ္တမ္းမ်ားကုိလည္း ဆက္လတ္တင္ေပးသြားမည္ျဖစ္ပါသည္။ယခုေလာ ေလာဆယ္တြင္ ဗြီဒီယုိဖုိင္မ်ား ျဖတ္ေတာက္ကာ အပ္ပလုပ္လုပ္ေနရေသာေၾကာင့္ အဆက္ျပတ္သလုိျဖစ္သြား သည္ကုိ ေတာင္းပန္ပါရေစ.... ၾကားျဖတ္အေနျဖင့္ မနက္ျဖန္၏ ေနာင္ေတာ္ႀကီး နိဳင္ငံေက်ာ္ဓမၼကထိဆရာ ေတာ္ ယခု သီရိလကၤာနိဳင္ငံ၌ ဘာသႏၱရစာေပမ်ား ေလ့လာေနသည့္ အရွင္ေဒ၀ႏၵာဘိ၀ံသကုိယ္တုိင္ ခံစား ေရးသားထားသည့္ ဗဟုသုတစာေပေဆာင္းပါးႏွစ္ခုကုိ ဘေလာ့လာ စာဖတ္ပရိသတ္မ်ားကုိ မွ်ေ၀ခံစားလုိက္ပါ သည္။

``ဣတိပိေသာ ဘဂ၀ါ ´´ ``သမၺဳေဒၶ အ႒၀ီသဥၥ´´ (ဘုရားရွိခုိး)

``လူမုိက္ဆုိလွ်င္ ေရွာင္ေသြလႊဲလုိ႔ ၊ မမွီ၀ဲႏွင့္ ကင္းေအာင္ေန´´ (မဂၤလသုတ္)

``အဆိပ္ျပင္းေတာက္၊ ေျမြေဟာက္ႀကီးကုိ၊ ဖားငယ္မမ်ား ကိုက္၀ါးကုိမ်ိဳ၊ ကညာယူထား သက္ၾကားဖုိးအုိ၊ မယားဆဲ အျမဲေအာ္ေငါက္သကုိ´´(ေကာသလအိပ္မက္) မိမိတုိ႔ ေက်ာင္းသားေပါက္စအရြယ္က ညေန ၇-နာရီ ဘုရား၀တ္တက္အၿပီးမွာ ရြာဦးေက်ာင္း ဘုန္းႀကီးကုိ ၀တ္ျဖည့္ေပးရင္း ဘုန္းႀကီးက အထက္ပါအတိုင္း စာတုိ ေပစမ်ား၊ ကဗ်ာမ်ား ႏႈတ္တုိက္ ခ်ေပးသည္ကုိ မိမိတုိ႔ေက်ာင္းသား ကုိရင္မ်ားက အလြတ္လုိက္ဆုိခဲ့ရပါသည္။ တခါတရံ အဖြဲ႕လုိက္၊ တခါတရံ တစ္ေယာက္ခ်င္း ဆုိရ၏။ ၿပီးမွ ဘုန္းႀကီးက ဆုိင္ရာဆုိင္ရာ အဓိပၸါယ္မ်ားကို ကေလးမ်ား သေဘာေပါက္ေအာင္ ရွင္းျပ၏။ ေရွးေဟာင္း ေႏွာင္းျဖစ္မ်ား၊ ငါးရာ့ငါးဆယ္ လာ ျဖစ္ေတာ္စဥ္မ်ား၊ ရုုိးရာပုံျပင္မ်ားကိုလည္း စိတ္၀င္စားမႈရွိေအာင္ ေျပာျပ၏။ အခ်ိန္ကား ၁-နာရီ/ ၁-နာရီေက်ာ္ ၀န္းက်င္ေလာက္ ၾကာျမင့္ေပသည္။ ဤသည္ကား တစ္ညတာ မဟုတ္၊ အလုပ္မ႐ႈတ္လွ်င္ ညစဥ္ညတုိင္းတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရြာဦးေက်ာင္းက ညဥ္႔ဦးယာမ္သည္ မိမိတုိ႔ ေက်ာင္းသား ကိုရင္ေလးမ်ားအတြက္ ယေန႔ေခတ္အေနႏွင့္ ေျပာရလွ်င္ ``ဓမၼစကူးလ္´´ (Dhamma School) ပင္ ျဖစ္ေပေတာ့သည္။

ရြာဦးေက်ာင္းက ဓမၼစကူးလ္မွာ သင္ယူခဲ့သည့္ ဗုဒၶ၀င္ဆုိင္ရာ အေျခခံစာတုိေပစမ်ားက စာေပကို တတ္ခ်င္၊ ပညာကုိလုိခ်င္သည့္ စိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚေအာင္ ႏႈိးေဆာ္ေပးဟန္တူေလ၏။ စာဖတ္၀ါသနာပါသည့္ ဖခမည္းေတာ္ႀကီးက လည္း မင္းကြန္းဆရာေတာ္၏ မဟာဗုဒၶ၀င္စာအုပ္ထဲက ဆရာေတာ္၏ ဓာတ္ပုံႏွင့္ ဘြဲ႔ထူးဂုဏ္ထူးမ်ားကုိ ဖတ္ျပၿပီး မိမိကုိ ေျပာျပ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ထင္၏။ ၁၀-ႏွစ္သားအရြယ္မွာ ရွင္သာမေဏ၀တ္ၿပီး ၁၃-ႏွစ္အရြယ္မွာ စာေပမ်ား သင္ၾကားဖုိ႔အတြက္ မုံရြာျမိဳ႕ ေဇာတိကစာသင္တုိက္ႀကီးသုိ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးပင္ သြားခဲ့ေလသည္။

စာသင္တုိက္ႀကီးဆီသုိ႔ မေယာင္မလည္

စာသင္တုိက္ႀကီးသုိ႔ေရာက္ၿပီးသည့္ေနာက္၌ သဒၵါႀကီးစာအုပ္၊ အဘိဓမၼတၳသဂၤဟစာအုပ္တုိ႔ကုိ ကုိင္ေဆာင္ၿပီး အလြတ္ က်က္မွတ္ရေလသည္။ ထုိသုိ႔က်က္မွတ္ရင္း အဘိဓမၼတၳသဂၤဟစာအုပ္မ်က္ႏွာဖုံးမွာ ေရးသားထားသည့္ ``သီဟုိဠ္ကၽြန္း အရွင္ အႏု႐ုဒၶါမေထရ္ စီစဥ္ေရးသားအပ္ေသာ အဘိဓမၼတၳသဂၤဟ``ဟူေသာ စာကုိေတြ႕မိေသာအခါ ``မိမိတုိ႔နယ္ျမိဳ႕ေလးမွ မုံရြာကုိ သြားသည့္ ကတၱရာလမ္းေလးကိုပင္ အာရွတုိက္၏ အႀကီးဆုံးလမ္းမႀကီး´´ဟု ထင္ခဲ့ေသာ မိမိသည္ ``သီဟုိဠ္ ကၽြန္းဆုိတာ ဘယ္မွာလဲ၊ တနသၤာရီတုိင္းမွာလား၊ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာလား´´ဟု မေယာင္မလည္ႏွင့္ ၀ုိးတ၀ါး ေတြေ၀ စဥ္းစားမိခဲ့သည္။ ယင္းသုိ႔စဥ္းစားမိရင္းႏွင့္ပင္ စာသင္တုိက္မ်ိဳးစုံသုိ႔ သြားေရာက္၍ ပရိယတၱိ စာေပမ်ားကို သင္ယူခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ သူ႕အရြယ္ႏွင့္သူ သတ္မွတ္ထားသည့္ စာေမးပြဲမ်ိဳးစုံကုိ ၾကိဳးစားၿပီး ၀င္ေရာက္ေျဖဆုိခဲ့ရင္း အသက္ ၂၇-ႏွစ္သုိ႔ ခ်ဥ္းနင္းေရာက္ရွိခဲ့ေလသည္။ ``သာမေဏေက်ာ္၊ ဓမၼာစရိယ၊ သက်သီဟ´´ဟူေသာ ဘြဲ႔မ်ားကို လည္း ရရွိခဲ့ပါသည္။

အသက္ ၂၇-ႏွစ္သုိ႔ေရာက္ေသာအခါ ထုိက္သေလာက္ ေလ့လာထားသည့္ ဗဟုသုတ၊ ရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားခဲ့သည့္ အေတြ႕အႀကဳံ၊ အရာရာကို စူးစမ္းတတ္သည့္ အေတြးအေခၚမ်ား သူ႕ အရြယ္ႏွင့္သူ ရင့္က်က္လာၿပီျဖစ္သည္အား ေလ်ာ္စြာ`` သီဟုိဠ္ကၽြန္းဆုိတာ တနသၤာရီတုိင္းမွာလား၊ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာလား´´ဟူေသာ ၀ုိးတ၀ါး အေတြးမ်ား စုန္းစုန္း ျမဳပ္ နိဂုံးခ်ဳပ္သြားခဲ့ေလၿပီ။

အေတြးသစ္တို႔ေမြးဖြား

အေတြးေဟာင္းမ်ား ေဆြးေျမ႕သည့္အခါ အေတြးသစ္မ်ား သေႏၶတည္လာရျမဲျဖစ္ရကား ``ဒီပနီက်မ္းေပါင္းမ်ား စြာကုိ ျပဳေတာ္မူခဲ့ၿပီး ႏြားသားမစားေရးကုိ တုိက္တြန္းလွဳံ႕ေဆာ္ခဲ့ေသာ ကမၻာေက်ာ္ လယ္တီဆရာေတာ္(D.Litt)၊ သီဟုိဠ္ျဖစ္ ဋီကာက်မ္းတစ္ေဆာင္၏ အမွားကို ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ေထာက္ျပ သည့္ ပရမတၳဒီပနီဟုေခၚတြင္သည့္ ျမန္မာျပည္ျဖစ္ ဋီကာက်မ္း၊ သူနာျပဳအလုပ္ကုိ လုပ္ရင္း သာသနာျပဳခဲ့သည့္ ကမၻာ့ဗုဒၶသာသနာျပဳ အရွင္ေသ႒ိလ၊ သိရီလကၤာႏုိင္ငံ သမုိင္း၏ ေခတ္တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားအျဖစ္ ပထမဆုံး ေပၚထြက္လာသည့္ ရဟန္းတစ္ပါးဟု တႏုိင္ငံလုံး ဟုိးဟုိး ေက်ာ္သြားခဲ့ ေသာ ေဒါက္တာ ၀ါလ္ပုိလာရာဟုလာ၊ နယ္ခ်ဲ႕တုိ႔ေပါက္ဖြားရာ ဥေရာပ၊ ေနမ၀င္အင္ပါရာဟု လက္မ ေထာင္ ခဲ့သည့္ အဂၤလန္၊ သင္ယူခ်င္သည့္ အတတ္ပညာမ်ားကို သင္ယူႏုိင္သည့္ ေအာက္စဖုိ႔ဒ္ တကၠသုိလ္၊ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ဌာနခ်ဳပ္တည္ရွိရာ အေမရိကန္၊ ပညာရွင္အေျမာက္အျမား ထုတ္လုပ္ေနသည့္ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္၊ အဏုျမဴဖခင္ သိပၸံပညာရွင္ အုိင္းစတုိင္း၊ ကၽြန္စနစ္ကိုဖ်က္သိမ္းသည့္ သမၼတ လင္ကြန္း၊ ကုိယ့္ဘာသာ ကိုယ့္လူမ်ိဳးအတြက္ အသက္ကုိပင္ စေတးခဲ့သည့္ ဂႏၶီ၊ သန္းေပါင္း မ်ားစြာေသာ အိႏၵိယႏုိင္ငံသားမ်ားကုိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္ေအာင္ စည္း႐ုံးႏုိင္ခဲသည့္ ေဒါက္တာ အမ္ေဘဒကာ´´စသည့္ ပုဂၢိဳလ္ထူး၊ ဂႏၳ၀င္စာေပ၊ ကမၻာေက်ာ္တကၠသုိလ္၊ ႏုိင္ငံတကာ သမုိင္း၀င္ ျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္အတူ B.A M.A Ph.D စေသာ ဘြဲ႕ဒီဂရီမ်ားကုိ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာသည့္ အေတြးမ်ားသည္ ရင္မွာ မသိမသာ ခုိေအာင္းမိေလၿပီ။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ``အရွင္သုမနပါလ B.A (ကုိလံဘုိ) အရွင္ေရ၀တဓမၼ M.A (ေကလနိယ) အရွင္ရာဟုလာနႏၵ Ph.D (ဘုံေဘ)´´ဟု စသည္အားျဖင့္ ေရးသားထားသည္မ်ားကို ေတြ႕ရေသာအခါ ယင္းႏိုင္ငံတကာသုံး ဘြဲ႕ဒီဂရီမ်ားကို လုိခ်င္သည့္စိတ္မ်ား ျဖစ္မိေလသည္။

``သာသနဓဇ၊ သိရီပ၀ရ၊ ၀ိဒူ၊ မဟာ၀ိဒူ၊ ပါရဂူ၊ နိကာယုေဇၹာတက၊ ဂႏၳ၀ါစက၊ ေဇာတိက ဓဇ´´ စသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သာသနာေတာ္ဆုိင္ရာ ဘြဲ႕ဒီဂရီမ်ားကား လူပုဂၢိဳလ္မ်ား နားလည္ဖုိ႔ မဆုိထားဘိ၊ မိမိတုိ႔ ရွင္ရဟန္းမ်ားပင္ နားလည္ေအာင္ မနည္းၾကိဳးစားရေပ၏။ လူအမ်ား နားလည္ဖုိ႔အတြက္မွာမူ ``ဘြဲ႔တံဆိပ္ဒီပလုိမာတန္း´´ တစ္ခုကိုပင္္ ဖြင့္ဖုိ႔လုိေပလိမ့္မည္။ B.A M.A Ph.D စေသာဘြဲ႕ဒီဂရီမ်ားက ႏုိင္ငံတကာသုံး ဘြဲ႕ဒီဂရီမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေက်းေတာ သားပင္ျဖစ္ ေစဦးေတာ့ ထုိက္သေလာက္ေတာ့ နားလည္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယင္းႏိုင္ငံတကာသုံး ဘြဲ႕ ဒီဂရီမ်ားကား လူ႔ေလာကတြင္ ေရပန္းစားလွ၏။

ယင္းဘြဲ႕ဒီဂရီမ်ားကို လုိခ်င္သည့္အတြက္ သီဟုိဠ္ကၽြန္းေခၚ သိရီလကၤာႏုိင္ငံသုိ႔ သြားေရာက္၍ ပညာသင္ယူ ခ်င္သည့္ဆႏၵမ်ား ျဖစ္မိေလသည္။ သို႔ေသာ္ ႏြားေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္အတြက္ ျမိဳ႕ေတာ္ႀကီးသည္ အလွမ္းကြာေ၀း လွသကဲ့သို႔ မိမိမွာလည္း အစစအရာရာ အင္အားနည္းေနရကား သီရိလကၤာရွိ တကၠသုိလ္ႀကီးမ်ားသည္ မိမိႏွင့္ အလွမ္း ကြာေ၀းလ်က္ပင္ ရွိေပသည္။ သို႔ေသာ္ ႏုိင္ငံတကာတကၠသုိလ္အိမ္မက္မ်ားက မက္ေနဆဲ။ ယင္းသုိ႔ေသာအိပ္မက္မ်ားမွာ ငယ္စဥ္ေတာင္ေက်း ကေလးဘ၀က နားစြင့္ခဲ့ရေသာ ရြာဦးေက်ာင္း ေခါင္းေလာင္းသံက စခဲ့ေပသည္။

ရြာဦးေက်ာင္းကေခါင္းေလာင္းသံမ်ား အိပ္ေမာက်ေနၿပီ

ယေန႔ အမိျမန္မာျပည္ႀကီး၌ ရြာဦးေက်ာင္းက ေခါင္းေလာင္းသံမ်ား ျမည္ၾကပါေသး၏ေလာ။ နားစြင့္ၾကေစခ်င္ ပါသည္။ ယင္းေခါင္းေလာင္းသံမ်ားကို ဘာသာျခားတုိ႔၏ ဂစ္တာသံမ်ားႏွင့္ ၀တ္ျပဳသံမ်ားက လႊမ္းမုိးစ ျပဳေနေပၿပီ။ သတိမူလွ်င္ ျမဴေတာင္ ျမင္ႏုိင္ေပ၏တကား။ ႏုိင္ငံ့က်က္သေရ ေဆာင္ျဖစ္သည့္ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးသာ စကားေျပာႏုိင္ခဲ့လွ်င္ ``ေအာ္ ျမန္မာႏုိင္ငံသူ ႏုိင္ငံသားမ်ား မိစၧာဒိ႒ိမ်ား ေက်ာခ်ေနတာေတာင္ ဓားျပမွန္း မသိၾကဘဲကုိး၊ ဒါေတာင္ သာကီမ်ိဳးေဟ့ တုိ႔ဗမာလုိ႔ ေအာ္ၾကတုန္းရွိေသးတယ္၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား တေျဖးေျဖးနဲ႔ ပ႐ုတ္လုံးကဲ့သုိ႔ လုံးပါး ပါးေနသည္ကို မသိၾကသည္မွာ လက္ဖ်စ္ခတ္တီး အံ့ခ်ီးထုိက္ေပစြာ့´´ဟု ၿငီးတြားေပလိမ့္မည္။

ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ မိမိတုိ႔ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ``ေက်ာင္းသခၤန္း´´ မွာပင္ ကိန္းေအာင္း မေနဘဲ အျခားသူတုိ႔၏ လုပ္ကြက္ကိုလည္း ေက်ာ္၍ ၾကည့္တတ္ဖုိ႔ လုိေပသည္။ တစ္ကြက္ေနာက္က်လွ်င္ မိစၧာက်ားတုိ႔၏ ၀ါးမ်ိဳျခင္းကုိ ခံရမည္သာတည္း။ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၀ါးမ်ိဳခံရသည္ကုိပင္ က်ားစြယ္ကုိ ေၾကာက္ရေကာင္းမွန္း မသိေသး။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၀ံသာႏုစိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္လွသည့္ ဆရာေတာ္တစ္ပါးက ``ငါတုိ႔က ခံစစ္ႏွင့္ ကစားေနရတာပါ၊ ဂုိးသြင္း မခံရေအာင္ မနည္းၾကိဳးစားေနရတယ္`` ၀မ္းနည္းသံႏွင့္ ျပာခဲ့ဖူးပါသည္။ မိစၧာဒိ႒ိပုဂၢိဳလ္မ်ား ကင္း၀င္သြားလွ်င္ေတာ့ မိမိတုိ႔အားလုံး လည္စင္းခံၾကဖုိ႔သာ ျပင္ၾကေပေတာ့။ ကိုယ့္ျခံစည္း႐ုိးကို လုံေအာင္ကာဖုိ႔ ၾကိဳးပမ္းၾကပါစုိ႔။

ယင္းအျမင္ေၾကာင့္ပင္ မိမိသည္ ကေလးသူငယ္မ်ားအတြက္ ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈ သင္တန္းမ်ားကို မုံရြာ၊ ပခုကၠဴစသည့္ျမိဳ႕မ်ား၌ ဖြင့္လွစ္ပုိ႔ခ်ခဲ့ပါ၏။ ကေလးတရားပြဲမ်ားကုိလည္း ေဟာၾကားေပး ခဲ့၏။ ကခ်င္ျပည္နယ္ နမၼတီးျမိဳ႕သုိ႔ သြားေရာက္ၿပီး ကေလးမ်ားကုိ တရားေဟာသည့္အခါ တ႐ုတ္ႀကီး တစ္ေယာက္က ``လူငယ္ေကာင္းမွ လူႀကီးေကာင္းမွာ၊ လူႀကီး ေကာင္းမွ တုိင္းျပည္ေကာင္းမွာေပါ့၊ ဒါေၾကာင့္ ကေလးမ်ားကို တရားေဟာသင့္တယ္ဘုရား´´ ေလွ်ာက္ထားၿပီး ကေလးမ်ားအတြက္ မုန္႔ပဲသြားေရစာႏွင့္ ေဘာလ္ပင္ ဗလာစာအုပ္မ်ားကို လွဴဒါန္းခဲ့ေလသည္။ ဤ သည္ကား မိမိဦးစီးၿပီး ေဟာေျပာပုိ႔ခ်ေပးခဲ့သည့္ ရက္တုိ ``ဓမၼစကူးလ္´´ မ်ားပင္တည္း။ အမွန္တကယ္ကား ေရရွည္ စီမံကိန္းေရး ဆြဲၿပီး ``ဓမၼစကူးလ္´´မ်ားကုိ ရက္ရွည္ ပို႔ခ်သင့္ေပသည္။

တရားေဟာသည့္အခါ၌လည္း ဘာသာျခားမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ၿပီး လူမ်ိဳးကိုခ်စ္သည့္စိတ္၊ ဘာသာကုိ ခ်စ္သည့္ စိတ္မ်ား ထားရွိၾကဖုိ႔လုိအပ္ေၾကာင္းကိုလည္းေကာင္း၊ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာကို ေထာက္ပံ့ႏုိင္္ဖုိ႔အတြက္ စီးပြားေရး ျဖစ္ထြန္းေအာင္လုပ္ဖုိ႔ လိုအပ္ေၾကာင္းကိုလည္းေကာင္း ေလာကီႀကီးပြားေရးတရားမ်ားကို ဦးစားေပးေဟာ၏။ ရွင္ ရဟန္းမ်ား သင္ယူေနၾကသည့္ ပရိယတၱိ ပညာေရးစနစ္ကိုလည္း ေခတ္ႏွင့္ အညီ ျပဳျပင္သင့္ေၾကာင္း ေ၀ဘန္အႀကံျပဳ၏။ ေရး၏။ ယင္းသုိ႔ေသာ လုပ္ရပ္ မ်ားေၾကာင့္ပင္ ပတ္၀န္းက်င္၏ အားေပး ေထာက္ခံမႈမ်ားကုိ ထုိက္သေလာက္ ရရွိခဲ့ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ မေျပာပ ေလာက္ေသးပါ။

ဆန္းေဒးစကူးလ္ (Sunday School)

မိမိသည္ အသက္ ၃၅-ႏွစ္ေက်ာ္ေသာအခါမွသာ အႏွစ္ႏွစ္အလလက အိပ္မက္မက္ခဲ့သည့္ သီဟုိဠ္ကၽြန္းေခၚ သီရိလကၤာႏုိင္ငံသုိ႔ ဆုိက္ေရာက္ခဲ့ပါေတာ့သည္။ ကိုလံဘုိႏုိင္ငံတကာေလဆိပ္သုိ႔ ေရာက္ေရာက္ခ်င္း ေလဆိပ္အတြင္း၌ ဘုရားဆင္းတုတစ္ဆူကို ဖူးေမွ်ာ္ရ၏။ ထုိ႔ေနာက္ လမ္းတေလွ်ာက္ လမ္းဆုံလမ္းခြမ်ား၌လည္း ဘုရာဆင္းတုမ်ား၊ ေဗာဓိပင္မ်ားကို ေတြ႕ရျပန္၏။ ေဗာဓိပင္မ်ားကိုလည္း အထူးတလည္ အျမတ္တႏုိးထားၾက၏။ သီရိလကၤာႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ျမတ္ဗုဒၶအေပၚ တေလးတစား တန္ဖုိးထားသည့္ စိတ္ကုိ အားရ ေက်နပ္မိပါသည္။

အစုိးရ႐ုံးးမ်ား၌လည္း ရဟန္းေတာ္မ်ားကို အထူးဦးစားေပး၍ လုပ္ေပးၾက၏။ တခါတရံ အစိုးရ႐ုံးသို႔ ေန႔ဆြမ္း စားခ်ိန္ ေရာက္သြားလွ်င္ ဆြမ္းေတာင္ ကပ္လွဴလုိက္ေသးပါသည္။ ဘတ္စ္ကားမ်ား၌လည္း ရဟန္း သံဃာေတာ္မ်ား အတြက္ အျမဲတန္း ၂-ေနရာစာ ေပးထားသည္ကုိ ေတြ႕ရျပန္၏။ ဂိတ္ေစာင့္ ရဲေဘာ္မ်ားသည္ ဘုန္းႀကီးရဟန္းမ်ားကုိ ေတြ႕လွ်င္ ပရိတ္ခ်ည္ကုိ ေတာင္းေလ့ရွိ၏။ ရဟန္းေတာ္မ်ား ပါ၀င္ေသာကားမ်ားကုိ စစ္ေဆး ေမးျမန္းျခင္း မလုပ္ဘဲ အလြယ္တကူပင္ ခြင့္ျပဳ၏။ အစုိးရ႐ုံးမ်ားကလည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မ်ားကုိ ဦးစားေပး ေနရာခ်၏။ ဥပုသ္ေစာင့္ခ်င္သူမ်ား ဥပုသ္ေစာင့္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ လျပည့္ေန႔တိုင္းကို အစိုးရ႐ံုးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထား၏။ ညေနခင္းဆုိလွ်င္ ဘုန္းႀကီး ေက်ာင္းမ်ား၌ ေဗာဓိပင္ကုိ ပန္းဆီမီးတုိ႔ျဖင့္ ပူေဇာ္ၾက၏။ ဤသည့္ျဖစ္စဥ္မ်ားက သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၏ ျမတ္ဗုဒၶအေပၚ အေလးအနက္ထားေၾကာင္း ေဖၚျပလ်က္ရွိေပသည္။

ထုိ႔အျပင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏုိင္ငံတုိင္း နမူနာယူသင့္ေသာ စည္းမ်ဥ္းတစ္ခုရွိပါေသးသည္။ ယင္းမွာအျခားမဟုတ္။ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၏ အာဏာ အရွိဆုံးျဖစ္ေသာ သမၼတတစ္ေယာက္သည္ သမၼတျဖစ္သည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ သမၼတအျဖစ္ ``က်မ္းသစၥာ´´ က်ိန္ဆုိရ၏။ က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆုိၿပီးေသာ သမၼတအသစ္သည္ အႏုရာဓပူရၿမိဳ႕ရွိ မဟာေဗာဓိပင္ႏွင့္ ကႏၵီၿမိဳ႕ရွိ စြယ္ေတာ္တုိ႔ကုိ ဦးတုိက္ပူေဇာ္ ရျခင္း၊ သံဃာ့ဂုိဏ္း ၃-ဂိုဏ္းမွ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ႀကီးတုိ႔ကို ဦးတုိက္ပူေဇာ္ရ ျခင္းတုိ႔ေပတည္း။ ဤကား မျဖစ္မေန လုပ္ကုိလုပ္ရမည့္ စည္းမ်ဥ္းတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။

``အရင္းစစ္လွ်င္ အျမစ္ေျမက´´ ဆုိသကဲ့သို႔ ယင္းသုိ႔လွ်င္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံလုံးက မိမိတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာကို အသက္ တမွ် တန္ဖုိးထားျခင္း၏အေၾကာင္းမွာ သိရီလကၤာႏုိင္ငံအစုိးရ၏ ဆန္းေဒးစကူးလ္မ်ားေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ယင္း ဆန္းေဒးစကူးလ္ကုိ ၁၈၈၁-ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီ ၁၃-ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား Henry Olcott ဟင္နရီေအာလ္ေကာ့ (သာသနာ့အလံကို တီထြင္သူ)က အခက္အခဲေပါင္းမ်ားစြာကို ေက်ာ္လႊားၿပီး ကိုယ့္အားကိုယ့္ကိုးျဖင့္ စတင္၍ တည္ေထာင္ ခဲ့ပါသည္ (On 13th February 1881, the first Buddhist Sunday school was started at the Society’s premises in Maliban Street )။ ေနာက္ပုိင္းက်မွ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရက တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ေလသည္။ ယခုဆုိလွ်င္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀-ေက်ာ္ သြားေပၿပီ။ ယေန႔တုိင္းျပည္၌ အုပ္ခ်ဳပ္ေနၾကသည့္ သမၼတ၊ ၀န္ႀကီး၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားသည္ပင္ ယင္းဆန္းေဒးစကူးလ္ ေက်ာင္းဆင္းမ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။

ဆန္းေဒးစကူးလ္ ဟူသည္မွာ တနဂၤေႏြေန႔ တုိင္း ဗုဒၶ၀င္၊ ရာဇ၀င္၊ ယဥ္ေက်းမႈစသည္မ်ားကုိ အထူးသင္ေပးေသာ ေက်ာင္းျဖစ္ေပသည္။ ယင္းေက်ာင္းမ်ားသည္ ပုဂၢလိကပုိင္ မဟုတ္ၾက၊ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရကုိယ္တုိင္က ပညာေရးစနစ္ကုိ သတ္မွတ္ေပးၿပီး စည္းမ်ဥ္းဥပေဒႏွင့္အညီ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ေက်ာင္းမ်ား ျဖစ္ေပသည္။ ေနရာကား ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား ပင္တည္း။ အခ်ိဳ႕ဘုန္းႀကီး ေက်ာင္းမ်ား၌ စြမ္းႏိုင္ေသာ ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းႀကီးမ်ားသည္ ဆန္းေဒးစကူးလ္၏ ေက်ာင္းအုပ္ ျဖစ္ၿပီး အနည္းငယ္ေသာေက်ာင္းမ်ားမွာေတာ့ ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းႀကီးမ်ားက ပံ႔ပိုးမႈ အပိုင္းေလာက္သာ တာ၀န္ယူ ၾကပါ သည္။ ဤအခ်က္ကုိ ေထာက္ဆ၍ ကေလးသူငယ္မ်ားကုိ သင္ေပးႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဘုန္းႀကီးမ်ားကိုယ္တုိင္က ေလာကီ ေလာကုတ္ စြယ္စုံတတ္ဖုိ႔လုိသည္ဆုိသည္ကုိ သတိမူသင့္၏။

ယင္းဆန္းေဒးလ္ေက်ာင္း၌ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား ဆရာ, ဆရာမ ျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ ဆရာျဖစ္သင္တန္းဟူေသာ သီးသန္႔ စာေမးပြဲတစ္ခုကို ေျဖဆိုၾကရေသး၏။ ယင္းစားေမးပြဲကုိ ေအာင္ျမင္မွသာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဆရာျဖစ္ၾကပါသည္။ ဆန္းေဒးစကူးလ္၌ သင္ေပးၾကေသာ ဆရာ/ ဆရာမတုိ႔သည္ကား ေစတနာ့၀န္ထမ္းတုိ႔သာတည္း။

ယင္းဆရာျဖစ္သင္တန္း၌ -----

၁။ ကုသုိလ္ကံ အကုသုိလ္ကံ၊ ကုသုိလ္ အကုသုိလ္ကံတုိ႔၏ အက်ိဳးတရား၊

၂။ ခႏၶာ၊ အာယတန၊ ဓာတ္၊ သစၥာ၊

၂။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ၊ သမထ ၀ိပႆနာတုိ႔ျဖစ္ပါသည္။

သိရီလကၤာႏုိင္ငံရွိ ကေလးသူငယ္မ်ားသည္ အစိုးရေက်ာင္းမ်ား၌ ၅-ႏွစ္အရြယ္မွ စတင္ၿပီး ပညာသင္ယူရ သကဲ့သုိ႔ ဆန္းေဒးစကူးလ္၌လည္း (၅)ႏွစ္အရြယ္မွပင္ စတင္ၿပီး ပညာသင္ယူၾကရၿပီး ဆန္းေဒးစကူးလ္ကို အစိုးရေက်ာင္း မ်ားႏွင့္ တူညီစြာပင္ အတန္းမ်ားကုိ သူ႕အဆင့္ႏွင့္သူ ခြဲျခားထားပါသည္။ အစုိးရေက်ာင္းမ်ားက သူငယ္တန္းဆုိလွ်င္လည္း ဆန္းေဒးစကူးမ်ားမွာလည္း သူငယ္တန္းပင္ျဖစ္သည္။

ဆန္းေဒးစကူးလ္ကုိ - - -

၁။ သူငယ္တန္း (primary)၊

၂။ ၁-တန္းမွ ၁၀-တန္း (Grade 1 to Grade 10)၊

၃။ ေနာက္ဆုံးအဆင့္ ၁၊ အဆင့္၂ (final 1. 2) ဟု အတန္းေပါင္း ၁၃-တန္း ခြဲျခားၿပီး သင္ၾကားေပးပါသည္။

ျပ႒ားန္းထားသည့္ စာေပမ်ားမွာ ငါးရာ့ငါးဆယ္လာ ဇာတ္ေတာ္မ်ား၊ ဓမၼပဒလာ ဘုရားလက္ထက္က အျဖစ္ အပ်က္မ်ား၊ ယင္းအေၾကာင္းကို ေရးထားသည့္ ကဗ်ာမ်ား၊ ပါရမီ ၁၀-ပါး အေၾကာင္း၊ ဒါန သီလစေသာ ပုညကိရိယ၀တၳဳ ၁၀-ပါးတုိ႔၏ အဓိပၸါယ္၊ ဘုရားျဖစ္ေတာ္စဥ္ ဗုဒၶ၀င္အေၾကာင္း၊ ပရိတ္ႀကီးပါဠိႏွင့္ အဓိပၸါယ္၊ အဘိဓမၼာ သေဘာအဓိပၸါယ္၊ သုတၱနိပါတပါဠိလာ မွတ္သားဖြယ္တရားမ်ား၊ သီရိလကၤာ ဗုဒၶဘာသာသမုိင္း၊ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈ ဗိသုကာအေၾကာင္း၊ ေရွးဘုရင္တုိ႔၏ေအာင္ပြဲႏွင့္ စစ္သူႀကီးမ်ား၏ အစြမ္းသတၱိစသည္တုိ႔ကို ေဖၚျပထားသည့္ ရာဇ၀င္မ်ား ၊ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာတုိ႔၏ ကြဲျပားျခားနားပုံတုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းျပ႒ာန္းစာတုိ႔ကို အတန္း အားေလ်ာ္စြာ သူ႔အဆင့္ႏွင့္သူ ခြဲျခားၿပီး သင္ၾကားေပးပါသည္။

ယင္းျပ႒ာန္းစာတုိ႔ကို မိခင္ဘာသာျဖစ္သည့္ ဆင္ဟာလဘာသာႏွင့္ သင္ၾကားေပး၏။ အဂၤလိပ္စာကိုလည္း သင္ေပး၏။ တခ်ိဳ႕ဆန္းေဒးစကူးတုိ႔၌ အဂၤလိပ္စာဒီပလုိမာတန္းကိုပင္ ဖြင့္လွစ္ထား၏။ အတန္းတိုင္းအတြက္ သင္႐ိုးျပဌာန္း စာအုပ္ ေတြကိုလည္း သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာနက ႐ိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀ၿပီး အခမဲ့ျဖန္႔ေ၀၏။ ယင္းဆန္းေဒး စကူးလ္စာေမးပြဲကုိ သာသနာေရး၀န္ႀကီး ဌာနကပင္ တာ၀န္ယူၿပီး ဒီဇင္ဘာလ ပထမပတ္မွာ က်င္းပေပးပါသည္။

ေက်ာင္းတက္ပုံအစီအစဥ္

ေက်ာင္းသူ/ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ တနဂၤေႏြေန႔ေရာက္ၿပီဆုိလွ်င္ နံနက္ (၇) နာရီေလာက္ မွစၿပီး ေက်ာင္းသုိ႔ လာၾက၏။ ေက်ာင္းတက္သည့္အခါ အထက္ေအာက္ ႏွစ္ခုစလုံး အျဖဴေရာင္၀တ္စုံမ်ားကို ႐ုိးရာဓေလ့အတုိင္း ၀တ္ ဆင္ၾကရ၏။ အေၾကာင္၊ အက်ား အေရာင္မ်ိဳးစုံႏွင့္ ေခတ္ဆန္ဆန္အ၀တ္အစားမ်ားကို မ၀တ္ၾကရပါ။ ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရကလည္း SundaySchool ၀တ္စံုဆိုၿပီးေတာ့့ သီးသန္႔သတ္မွတ္ေပးထား၏။ ေယာက်္ားေလးမ်ားအတြက္ လည္ ကတံုး လက္ရွည္ ရွပ္အက်ႌအျဖဴႏွင့္ လံုခ်ည္အျဖဴျဖစ္ၿပီး မိန္းကေလးမ်ားအတြက္မွာ Halfဆာရီဆိုသည့္ ႐ုိးရာ အျဖဴ၀တ္စံု ျဖစ္ပါသည္။

ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသုိ႔ ေရွးဦးစြာ ေရာက္ရွိလာၾကေသာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားက ေက်ာင္း၀င္းအတြင္းရွိ ပန္းပင္မ်ားမွ ပန္းမ်ားကို ခူး၊ ၿပီးေတာ့ ေရးေဆးၾက၏။ တခ်ိဳ႕က မိမိတို႔အိမ္မွပင္ ပန္း၊ အေမႊးတုိင္၊ ဖေယာင္း တုိင္တုိ႔ကုိ ယူေဆာင္ခဲ့ၾက၏။ ယင္းပန္း၊ အေမႊးတိုင္၊ ဖေယာင္းတုိင္၊ ေသာက္ေတာ္ေရစသည္တုိ႔ကုိ ေဗာဓိပင္အနီးရွိ ပန္းတင္ခုံေပၚမွာ စီထားၾကသည္။

စာသင္ခန္းသုိ႔ မ၀င္မီ နံနက္ ၈-နာရီ ၃၀ မိနစ္မွာ ၾသ၀ါဒခံယူပြဲကုိ က်င္းပေသး၏။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား အားလုံး ေဗာဓိပင္ေရွ႕မွာ စီတန္းၿပီး အတန္းလိုက္ ရပ္ၾကရ၏။ အလွည့္က်ျဖစ္သည့္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား ၁၀-ေယာက္၊ ၁၅-ေယာက္ခန္႔က အေမႊးတိုင္၊ ပန္းျခင္းတုိ႔ကုိ တန္းစီ ယူေဆာင္လာၿပီး ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားတုိ႔အား တစ္ေယာက္ခ်င္း လက္ႏွင့္ ထိေစ၏။ ျပီးမွ ေဗာဓိပင္ရင္းရွိ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ေရွ႕မွာ ပူေဇာ္ၾကပါသည္။

ထုိသုိ႔ ဘုရားကုိ ပူေဇာ္ၿပီးေသာအခါမွသာ ေက်ာင္း၌ သီတင္းသုံးေနသည့္ ရဟန္းတစ္ပါးပါးထံ ငါးပါးသီလကို ခံယူေဆာက္တည္ၾကပါသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ရဟန္းေတာ္ႏွင့္ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာက ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားကုိ ၾသ၀ါဒ စကားမ်ားကို ေျပာၾကားပါသည္။ (ယင္းၾသ၀ါဒခံယူသည့္ အခန္းအနားမွာ အခ်ိန္ ၄၅-မိနစ္ခန္႔ေလာက္ ၾကာ၏။) ၿပီးမွ စာသင္ခန္းအတြင္းသို႔ ၀င္၍ စာသင္ၾကရပါသည္။

ေန႔မြန္းတည့္ခါနီး ၁၁- နာရီအခ်ိန္မွာ အားလပ္ခ်ိန္ ၁၀-မိနစ္ခန္႔ အနားေပးျပီး ေပါင္မုန္႔၊ လက္ဘက္ရည္စေသာ မုန္႔ပဲသြားေရစာတုိ႔ကုိ ေ၀ငွပါသည္။ ထုိမုန္႔ပဲသြားေရစာမ်ားကုိ အလွဴရွင္ရွိလွ်င္ အလွဴရွင္က၊ အလွဴရွင္မရွိလွ်င္ ေက်ာင္း ထုိင္ဘုန္းႀကီးမ်ားက ေကၽြးေမြးၾကပါသည္။ ထုိ႔ေနာက္ စာသင္ခန္းသို႔ ျပန္၀င္ၾကၿပီး ေန႔လည္ ၁၂-နာရီ မိနစ္ ၃၀-အခ်ိန္က်မွ သင္ၾကားမႈအစီစဥ္အားလုံး ၿပီးဆုံးသြားပါသည္။

သင္တန္းၿပီးဆုံးခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားသည္ စာသင္ခန္းထဲမွပင္ ေဗာဓိပင္ရွိရာဘက္ကို မ်က္ႏွာမူၿပီး ေရွးဦးစြာ ေမတၱာပုိ႔၊ ထုိ႔ေနာက္မွ ေဗာဓိပင္ကို ပူေဇာ္ၾကရပါသည္။ ယင္းသုိ႔ ပူေဇာ္ၿပီးေသာအခါမွသာ စာသင္ခန္းတြင္းမွ အားလုံး ထြက္ခြါၾကရပါသည္။

ခုိင္မာသည့္ အေျခခံအုတ္ျမစ္

သိရီလကၤာရွိ ကေလးမ်ားသည္ ဤကဲ့သုိ႔ ဘုရားရွိခုိး၊ ၾသ၀ါဒခံယူ၊ ဗုဒၶစာေပမ်ားကို သင္ၾကရသည္မွာ တစ္ပတ္ မဟုတ္၊ တစ္လမဟုတ္၊ တစ္ႏွစ္ မဟုတ္၊ ႏွစ္ေပါင္း ၁၃- ႏွစ္။ ယင္းကဲ့သုိ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဗုဒၶတရားႏွင့္ ထိေတြ႕ ေနၾကရကား ကေလးမ်ား၏ ဘာသာကုိခ်စ္တဲ့စိတ္ လူမ်ိဳးကုိခ်စ္တဲ့စိတ္မွာ ဦးေခါင္းထဲမွာ သံမိႈႏွက္သကဲ့သုိ႔ ဆြဲျမဲသြား ပါေတာ့သည္။ ဗုဒၶ၀ါဒ၏ အေျခခံ အုတ္ျမစ္မွာလည္း ခုိင္မာသြားပါေတာ့သည္။

ကေလးမ်ားသည္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ဆရာမ်ား၏ ၾသ၀ါဒမ်ားကုိလည္း နာယူၾကရကား ဗုဒၶဘာသာ၀င္ က်င့္၀တ္ကိုလည္း ကၽြမ္းက်င္၏။ ဗုဒၶ၀င္ကို သင္ၾကားထားၾကရကား ဘုရားျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ဘုရားေလာင္း စိတ္ဓာတ္ကုိလည္း ခေရေစ့တြင္းက် သိ၏။ သမုိင္းျဖစ္စဥ္တုိ႔ကုိလည္း မွတ္သားၾကရ ေသာေၾကာင့္ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာကိုလည္း ခ်စ္၏။ ထိုအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ကေလးသူငယ္မ်ား၏ ဘာသာေသြးကား ရဲရဲေတာက္ ေနေပၿပီ။ အဘယ္ကဲ့သို႔ေသာသူမွ ဘာသာကူးေျပာင္းေအာင္ မစြမ္းႏုိင္ေတာ့ေပ။

ထုိ႔ေၾကာင့္ သီရိလကၤာ၌ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေနဖူးေသာ ျမန္မာဘုန္းႀကီးတစ္ပါးက ဤကဲ့သို႔ ေျပာဖူးေလသည္။ ``သိရိလကၤာရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ကေလးသူငယ္မ်ားဟာ ဘာသာေျပာင္းတယ္ဆုိတာ မရွိဘူး၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိရင္ ကေလး ဘ၀က စတင္ၿပီး အေျခခံ ဗုဒၶစာေပမ်ားကို စနစ္တက် သင္ယူခဲ့ရသည့္အတြက္ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕တန္ဖုိးကို ကိုယ္ ကုိယ္တုိင္ သိရွိေနၾကၿပီေလ၊ ဒီေတာ့ ကိုယ့္ဗုဒၶဘာသာကုိ ဘယ္ေသာအခါမွ ေက်ာမခုိင္းေတာ့´´တဲ့။

ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရကလည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားကုိ ဆန္းေဒးစကူးလ္သို႔ မျဖစ္မေန တက္ေရာက္ သင္ၾကားၾကရမည္ဟု စည္းမ်ဥ္းထုတ္ထား၏။ အလြန္ေကာင္းေသာ စည္းမ်ဥ္းတည္း။ ယင္းဆန္းေဒးစကူးလ္ ကုိ ႏုိင္ငံ့အႀကီးအကဲ သမၼတတုိင္းက အားေပးၾကပါ၏။ ယခုလက္ရွိ သမၼတ Mahinda Rajapaksha က ပို၍ အားေပး၏။

ယင္းဆန္းေဒးစကူးလ္ ေအာင္လက္မွတ္ကုိလည္း အထူးဦးစားေပး၏။ အစုိးရ႐ုံးမ်ား၌ အလုပ္ေလွ်ာက္ သူတုိ႔ သည္ ထုိဆန္းေဒးစကူးလ္ ေအာင္လက္မွတ္ကို ျပၾကရပါသည္။ အကယ္၍ မျပႏိုင္လွ်င္ အလုပ္ရရွိဖုိ႔ မလြယ္ကူေပ။ တခ်ိဳ႕ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ားသည္ပင္ ယင္းေအာင္ လက္မွတ္မရွိလွ်င္ လုံး၀ လက္မခံေပ။ ဆန္းေဒးစကူးလ္ ေအာင္လက္မွတ္မွာ ဤမွ်ေလာက္ အေရးပါလွပါသည္။



လွည္း၀င္႐ုိးသံ တညံညံ၊ ဓမၼစကူးလ္ေပါင္း

``လွည္း၀င္႐ုိးသံ တညံညံ ပုဂံဘုရားေပါင္း``ဟုေၾကြးေၾကာ္ေနသည့္ အမိျမန္မာျပည္ႀကီး၌ စနစ္တက် ပုိ႔ခ်ေနေသာ ဓမၼသင္တန္းေက်ာင္းမ်ား မည္မွ်ေလာက္ရွိသနည္း၊ အကဲခတ္ၾကည့္ေစခ်င္ပါသည္။ တခ်ိဳ႕ေနရာမ်ား၌ ရက္တုိသင္တန္းေက်ာင္းမ်ားကေတာ့ ထင္ထင္ရွားရွား ရွိေပသည္။ သို႔ေသာ္ ရက္ရွည္သင္တန္းေက်ာင္းမ်ားကား နည္းပါးလွ၏။ ယင္းသုိ႔နည္းပါးလွသည့္အတြက္ တခ်ိဳ႕ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရင္ေသြးငယ္မ်ားသည္ ဘာသာေရး အေျခခံ အားနည္းၾကရကား ဘာသာျခားႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳၿပီး ဘာသာျခားဘက္သုိ႔ ကူးေျပာင္းသြားၾကသည္ကုိ ၀မ္းနည္းစြာ ေတြ႕ခဲ့ရဖူးပါသည္။

ေစတီပုထုိးမ်ား၌ ေညာင္ပင္ေပါက္လွ်င္ ေစတီပုထိုးမ်ား ၿပိဳပ်က္ၾကသကဲ့သုိ႔ မိမိတို႔ျမန္မာ ျပည္ႀကီး၌ ဘာသာ ျခားမ်ား တိုးပြားလာလွ်င္ ေစတီပုထုိးမ်ား မ်က္ႏွာေတာ္ ညွဳိးေတာ္မူရမည့္အေျခ အေနႏွင့္ ရင္ဆုိင္ရေပမည္။ ဤျဖစ္စဥ္ကို အစဥ္ေတြးလ်က္ ယခုအခ်ိန္မွစၿပီး ဓမၼသင္တန္းေက်ာင္း (သို႔မဟုတ္) ဓမၼစကူးလ္မ်ားကုိ မိမိတို႔ တတ္စြမ္းသမွ် ဖြင့္လွစ္ တည္ေထာင္သင့္လွေပသည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ၀ံသာႏုစိတ္ဓာတ္ ကိန္းေအာင္းေနသည့္ ဒကာႀကီး တစ္ေယာက္က ``တပည့္ေတာ္တုိ႔ရပ္ကြက္မွာ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ငယ္ငယ္တုံးက ဗုဒၶဘာသာ၀င္က ရာခုိင္းႏႈန္း ၈၀- ေလာက္ ရွိတယ္၊ အခုၾကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္က ရာခုိင္းႏႈန္း ၃၀-ေလာက္ပဲ ရွိၿပီး ဘာသာျခားေတြက ပုိမ်ားေနတယ္ဘုရား``ဟု မိမိကုိ ေလွ်ာက္ထားဖူးပါသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေတာ္ႀကီး၌ ဤကဲ့သုိ႔ျဖစ္ေနေသာ ရက္ကြက္မ်ား မည္၍မည္မွ်ေလာက္ ရွိေနဦးမည္မသိ။ ေသခ်ာမႈရွိသည္ကေတာ့ ဘာသာျခားမ်ား တုိးပြားလာေနျခင္းပင္တည္း။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ဤအခ်က္ကိုေကာင္းေကာင္းသိရကား ျမန္မာျပည္အနာဂတ္အေရးကို ေသြးေအးေအး မေနတတ္ သည့္ အမရပူရၿမိဳ႕ မဟာဂႏၶာ႐ုံဆရာေတာ္ႀကီးက ဤကဲ့သုိ႔ မွာတမ္းေတာ္ ေျခြခဲ့ပါသည္။

`` ဒို႔ေျမဌာနီ ေရွးခါဆီ၀ယ္၊ မေထရ္အေပါင္း၊ စံရာေက်ာင္းမွ၊ ၿငိမ့္ေညာင္းသာယာ၊ မိန္႔အာဏာ ကုိ၊ ရပ္ရြာလူမ်ား၊ လြန္ေလးစားခဲ့၊ ခုကားသုိ႔ႏွယ္၊ မဟုတ္ကြယ္၍၊ နယ္ပယ္ေပါက္ဖြား၊ အမ်ိဳးသားတုိ႔၊ ဘုန္းဘုရား ေက်ာင္းတြင္၊ စာမသင္ေတာ့။

ဤသည့္တုိင္းသာ၊ ႏွစ္ေပါင္းၾကာလွ်င္၊ ျမန္မာတုိင္းဖြား၊ အမ်ိဳးသားတုိ႔၊ ဘုရားကုိစြန္႔၊ တရားစြန္႔ ၍၊ စြန္႔လိမ့္မွန္စြာ၊ ျမတ္သံဃာတည္း၊ သုိ႔အတြက္မ်ားျပား၊ ဘုန္းဘုရားတုိ႔၊ တရားကိုယ္က်င့္၊ လုံေအာင္က်င့္၍၊ မလင့္ေစရ၊ ကိုယ့္ေဒသ၌၊ သိပၸ၀ိဇၨာ၊ ျပသင့္ရာကုိ၊ ေကာင္းစြာပုိင္ပုိင္၊ ျပသႏုိင္မွ၊ ဘုန္းလႈိင္ေဟာျပ၊ ၾသ၀ါဒကုိ၊ စိတ္ကၾကည္ျဖဴ၊ လိုက္နာယူလ်က္၊ ကိုယ္မူႏႈတ္ေျပာင္း၊ စိတ္လည္း ေကာင္း၍၊ ေနာက္ေႏွာင္းသာသနာ၊ ျပည္ျမန္မာသည္၊ ရွည္ၾကာေနသုိ႔၊ ထြန္းမည္ကုိ႔´´။

အၾကင္အခါ၌ ျမန္မာျပည္အ၀ွမ္းမွာ ``လွည္း၀င္႐ုိးသံ တညံညံ၊ ဓမၼစကူးလ္ေပါင္း´´ဟု ေၾကြးေၾကာ္ႏုိင္၏။ ထုိ အခါ၌ နတ္ရြာစံသြားေလၿပီျဖစ္ေသာ ဘုရင္မင္းျမတ္ အေနာ္ရထာက အထက္ေကာင္းကင္ယံ နတ္ျပည္မွတဆင့္ ျဗဟၼာ့ျပည္တုိင္ေအာင္ ``အုိသူေတာ္ေကာင္းတုိ႔ ျမန္္မာျပည္ႀကီးကို ၾကည့္ၾကကုန္ေလာ၊ အရွင္အရဟံရဲ႕ၾသ၀ါဒကုိခံယူၿပီး ငါကုိယ္ေတာ္တုိင္ ခ်ခဲ့တဲ့ ဓမၼအုတ္ျမစ္ေပၚမွာ ရဟန္းရွင္လူျပည္သူမ်ားဟာ ႀကီးမားေသာ ဓမၼအေဆာက္အဦးႀကီးကုိ အဆင့္ဆင့္ တည္ေဆာက္ေနၾကတယ္ကြယ္၊ ငါကုိယ္ေတာ္ အားရေက်နပ္လွပါဘိ၊ ဒါမွ ဒုိ႔တုိင္း ဒုိ႔ျပည္၊ ဒုိ႔ျမန္္မာျပည္ ျဖစ္ေပသကြယ္``ဟု အားရပါးရ ေကာင္းခ်ီးႏုေမာ္ သာဓုေခၚေနမည္မွာ ေျမႀကီး လက္ခတ္ မလြဲသာတည္း။



အရွင္ေဒ၀ိႏၵာဘိ၀ံသ

သီတဂူကမၻာ့ဗုဒၶတကၠသုိလ္

(၀၁၊ ၀၆၊ ၂၀၀၉)


(မိမိသည္ ဤေဆာင္းပါးကို ကိုလံဘုိျမိဳ႕ SriJayatiladaramayaေက်ာင္းမွ သီရိလကၤာႏုိင္ငံသား အရွင္ဓမၼနႏၵကို ေမးျမန္း၍လည္းေကာင္း၊ http://en.wikipedia.org/ wiki/ Buddhism_in _Sri_Lanka/ ႏွင့္ http://www.bps.lk/wheels_library/wh_281.html#_Toc159679743 ဟူေသာ Website ကုိ ၾကည့္၍လည္းေကာင္း မွတ္တမ္းတင္ၿပီး ေရးထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဤေဆာင္းပါးကုိ မည္သည့္စာေစာင္ မဂၢဇင္း၌မဆုိ ထည့္ႏုိင္ပါသည္။)
http://manatphyan77.blogspot.com/မွျပန္လည္ခံစားပါသည္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဗိသုကာစတင္တည္ေထာင္ေသာေန႔ (သို႔) မဟာသမယအခါေတာ္ေန႔

နယုန္လျပည့္ေန႔
ဒီေန႔ဟာ နယုန္လျပည့္ေန႔ ဆိုတာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအားလုံးသိၾကမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ေပါင္း(၂၅၀၀)ေက်ာ္ေလာက္က အျဖစ္အပ်က္တခုကိုေတာ့ ခပ္ေရးေရးေမ့ေနေလာက္ၿပီထင္လို႔ ဦးဇင္းတင္ျပလိုက္ပါတယ္။ ဒီေန႔ဟာ မဟာသမယ အခါေတာ္ေန႔ပါ။ ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေသာေန႔လို႔ေခၚရမွာေပါ့။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္လက္ထက္က ကပိလ၀တ္နဲ႔ ေကာလိယ ႏွစ္ျပည္ေထာင္တိုင္းသူျပည္သားေတြဟာ ေရာဟဏီျမစ္ေရကိုအေၾကာင္းျပဳၿပီး တစ္ျပည္နဲ႔ တစ္ျပည္ စစ္ေရးအရ တိုက္ခုိက္ဖို႔ စိုင္းျပင္းေနၾကတာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ မိုးေခါင္ေရရွားတဲ့အခ်ိန္ကာလနဲ႔တုိက္ဆိုင္လို႔ ေရာဟဏီျမစ္ေရေတာင္ခန္းေျခာက္လုနီးပါးျဖစ္ေနပါၿပီ။ စိုက္ပ်ိဳးေရးအတြက္ အလြန္အင္မတန္ ေရလိုအပ္ေနလို႔ အသက္ကိုေတာင္ပဓာနမထားဘဲ ေရအတြက္နဲ႔ စစ္တိုက္ဖို႔ ဆုံးျဖတ္ၾကေတာ့တာပါ။ တကယ္တမ္း ဆန္းစစ္ၾကည့္ရင္ ကပိလ၀တ္နဲ႔ ေကာလိယဆိုတာ တကယ့္ေဆြမ်ိဳးတို္င္းျပည္ေတြပါ။ ရန္ျဖစ္ၾကၿပီ ဆိုကတည္းက ဟိုဘက္နဲ႔ ဒီဘက္ ငယ္က်ိဳး ငယ္နာေတြေဖာ္ေျပာၿပီး စကားနာထိုးၾကတာ သဘာ၀ေပါ့ေလ။ သူတို႔လည္း ဒီအတိုင္းပါဘဲ။ သူရသင့္တယ္ ငါရသင့္တယ္ စသည္ျဖင့္ စကားစစ္ထိုးရင္းကေန စစ္တိုက္ဖို႔အေျခအေနထိ ေရာက္ရွိလာေတာ့တာေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ေရာက္ရွိေတာ္မူလာၿပီး ဒုတ္ ဓား လက္နက္ေတြကို ဘာ့ေၾကာင့္သယ္ေဆာင္လာၾကသလဲလို႔ ေမးေတာ္မူပါတယ္။ ေရအတြက္ စစ္တိုက္ဖို႔ သယ္ေဆာင္လာၾကပါတယ္ဘုရားလို႔ေျဖတာေပါ့။ ဒါနဲ႔ျမတ္စြာဘုရားက ေရ နဲ႔ လူ႔အသက္ဟာ ဘယ္ဟာက ပိုၿပီးတန္ဖိုးႀကီးမားသလဲလို႔ေမးေတာ္မူျပန္ပါတယ္။ လူ႔အသက္ကပိုၿပီးတန္ဖိုးႀကီးေၾကာင္းကို ေလွ်ာက္ထားေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္က တန္ဖိုးမရွိတဲ့ေရအတြက္နဲ႔ တန္ဖိုးႀကီးမားတဲ့ လူ႔အသက္ေတြကို မဆုံးရႈံးသင့္တဲ့အေၾကာင္းကို ေဟာေျပာျပသ ဆိုဆုံးမေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းသားေတြဟာ ျမတ္စြာဘုရားဆုိဆုံးမေနခ်ိန္မွာ ဒုတ္ ဓား လက္နက္ေတြကိုခ်ၿပီး ``သူတို႔လာၿပီးသတ္လဲ ဒို႔ အေသခံလိုက္မယ္´´ ဆိုတဲ့စိတ္ေတြနဲ႔ တရားနာယူၾကပါတယ္၊ တဖက္နဲ႔ တဖက္ အဲဒီလိုအေတြး ကိုယ္စီနဲ႔ တရားနာၾကတာပါ။ အဆုံးမွာေတာ့ ႏွစ္ျပည္ေထာင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရၿပီး ကပိလ၀တ္ဘက္မွ မင္းသား (၂၅၀) ေကာလိယဘက္မွ မင္းသား (၂၅၀)စီ ျမတ္စြာဘုရားအထံေတာ္မွာ ရဟန္းျပဳၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီရဟန္းေတာ္ေတြဟာ သာသနာ့ေဘာင္မွာမေပ်ာ္ပိုက္ဘူးဆိုတာကို ျမတ္စြာဘုရားသိေတာ္မူတာနဲ႔ ဟိမဝႏၱာေတာ အတြင္းက အလြန္ ေမြ႔ေလ်ာ္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ ကု႑လာအုိင္ သုိ႔ေခၚေဆာင္ကာ ဂါထာသုံးရာျဖင့္တန္ဆာဆင္အပ္ေသာ--ကု႑လငွက္မင္းရဲ႔ ဇာတ္ေၾကာင္းကုိေဟာၾကားေတာ္ မူခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီဇာတ္ေတာ္အဆုံးမွာ ရဟန္း(၅၀၀)ဟာ ေသာတာပတၱိဖိုလ္တည္ေတာ္မူၾကပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ဟာ ရဟန္းေတာ္ (၅၀၀)နဲ႔အတူ ကပိလဝတ္ ျပည္ရဲ႔အနီးမွာရွိတဲ့ မဟာဝုန္ေတာ ကုိ ၾကြခ်ီေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ မဟာဝုန္ေတာမွာဘဲ သင့္ေတာ္ရာကမၼ႒ာန္းကုိေပးေတာ့ မၾကာျမင့္တဲ့ကာလအတြင္းမွာ အရဟတၱဖုိလ္ ကုိ ဆုိက္ေရာက္ ေတာ္မူၾကပါတယ္။ အဲဒီရဟန္း(၅၀၀)တုိ႔ဟာ မိမိ တုိ႔ရရွိထားတဲ့ တရားထူးကုိ ေလွ်ာက္ထားဘုိ႔အတြက္ နဲ႔ ဘုရားရွင္ကုိ ဖူးေမွ်ာ္ရန္အတြက္ နယုန္လျပည့္ညခ်မ္း မွာ စုရုံးေရာက္ရွိ လာၾကပါတယ္။ အဲလုိထူးျခားစြာ ၾကည္ညဳိဖြယ္ ရာသံဃာ့ အစည္းအေဝးကုိ ေတြ႔ျမင္ ဖူးေတြ႔ ၾကည္ညဳိလုိၾကကုန္ေသာ နတ္၊ ျဗဟၼာ၊ အသုရာ၊ ဂဠဳန္၊ နဂါးတုိ႔ ေတြဟာ မဟာဝုန္ေတာ ကုိ စုရုံးေရာက္ရွိလာၾကပါတယ္။ အဲလုိ ပရိသတ္ေတြစုေဝးတဲ့အခ်ိန္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ တရားနာေရာက္ရွိလာေသာ နတ္၊ ျဗဟၼာ ေတြရဲ႔ အမည္ အမ်ဳိးအႏြယ္တုိ႔ကုိ ရဟႏၱာ(၅၀၀)ႏွင့္ နတ္ျဗဟၼာမ်ားကုိ သိေစလုိတဲ့အတြက္ အမ်ဳိးတူအလုိက္စုေပါင္းကာ အမ်ဳိးအႏြယ္တစ္ခုခ်င္းစီကုိ ေဖာ္ထုတ္ၿပီး ႏႈတ္ခြန္းဆက္စကား မိန္႔ၾကားေတာ္မူၿပီးမွသာ မဟာ သမယသုတ္ေတာ္ႀကီးကုိ ေဟာၾကားေတာ္မူျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ နတ္၊ ျဗဟၼာေတြရဲ႕အမည္ေတြကို ႏႈတ္ဆက္စကားမိန္႔ၾကားေတာ္မူၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ဟာ စရိုက္(၆)ပါးနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းတဲ့ တရားေတာ္မ်ားကိုေဟာၾကားေတာ္မူပါတယ္။ အဲဒီတရားေတာ္မ်ားကေတာ့…
၁။ရာဂစရုိက္-အားႀကီးသူအတြက္---(သမၼာပရိဗၺာဇနိယသုတ္)
၂။ေဒါသစရုိက္-အားႀကီးသူအတြက္---(ကာလဟဝိဝါဒသုတ္)
၃။ေမာဟစရုိက္-အားႀကီးသူအတြက္---(မဟာဗ်ဴဟသုတ္)
၄။ဝိတက္စရုိက္-အားႀကီးသူအတြက္---(စူဠဗ်ဴဟသုတ္)
၅။သဒၶါစရုိက္-အားႀကီးသူအတြက္---(တုဝဋကသုတ္)
၆။ပညာစရုိက္-အားႀကီးသူအတြက္---(ပုရာေဘဒသုတ္) တရားေတာ္တုိ႔ကုိ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
တရားေတာ္ရဲ႕အဆုံးမွာ နတ္၊ ျဗဟၼာေပါင္း ကုေဋတစ္သိန္း ရဟႏၱာျဖစ္ၾကၿပီး အနာဂါမ္၊ သကဒါဂါမ္၊ ေသာတာပန္ျဖစ္သြားၾကတဲ့ နတ္၊ ျဗဟၼာေပါင္းကေတာ့ မေရတြက္ႏို္င္ေလာက္ေအာင္ပါဘဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီေန႔ဟာ အင္မတန္ထူးျမတ္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိေသာေန႔ ဆိုရင္ မွားမည္မထင္ပါဘူးလို႔တင္ျပရပါတယ္။ ။
လကၤာဒီပအရွင္

ဆိုဆုံးမ၍ လြယ္ကူျခင္းသည္ မဂၤလာတပါးျဖစ္၏

၅-၆-၂၀၀၉
ဤေလာက၌ မ်ားစြာေသာ လူတို႔သည္ မိမိ၏မွားယြင္းမႈကို အက်ိဳးလုိလားသူ တစ္စုံတစ္ေယာက္က ေစတနာေကာင္းျဖင့္ သတိေပးေျပာျပလွ်င္ ၾကည္ၾကည္ျဖဴျဖဴ နာယူလက္ခံေလ့မရွိၾကေပ။ မိမိ၏ အျမင္အသိ အယူအဆ၌သာ ကုတ္ကုတ္က်စ္က်စ္ ဖက္တြယ္ဆုပ္ကိုင္ကာ အစြဲအလမ္းႀကီးၾကေလသည္။ ေ၀ဖန္စိစစ္မႈ ၀ိဘဇၨဥာဏ္ရွိထားသူ အခ်ိဳ႔မွာမူ ယင္းသို႔မဟုတ္ေပ။ မိမိ၏ သတိလစ္ဟင္း မွားယြင္းမႈကို တစ္စုံတစ္ေယာက္ေသာသူက ေထာက္္ျပညႊန္းဆိုလာလွ်င္ ၀မ္းပန္းတသာ မွတ္ယူလက္ခံ၏။ ``ျမဳပ္ကြယ္ေနေသာ ရတနာေရႊအိုးႀကီးကို ေဖာ္ထုတ္ေပးလိုက္သည့္အလား ေက်းဇူးမ်ားလွေပသည္´´ ဟု ၾကည္ျဖဴႏွစ္ျခိဳက္သေဘာပုိက္ေလ၏။ ထိုသူမ်ားသည္သာ မ်က္ေမွာက္သံသရာ၌ ခ်မ္းသာေကာင္းက်ိဳး စည္ပင္ပြားတိုးမည္ဟု ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းတို႔ က်ဴးရင့္ညႊန္းဆိုၾကေလသည္။ ယင္းသည့္အခ်က္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အေလးထားမွတ္သားနာယူဖြယ္ရာ ဗုဒၶပိဋကေတာ္လာ ျဖစ္ရပ္ကို အက်ဥ္းမွ် ေဖာ္ျပလိုက္ရေပသည္။
ေကာသလတိုင္း ေတာအုပ္တစ္ခု၌ သီတင္းသုံးေနလွ်က္ရွိေသာ ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးသည္ တစ္ေန႔တြင္ ဆြမ္းခံရာအျပန္ ေရကန္ထဲသို႔ဆင္းကာ ၾကာပန္းတို႔၏ ေမႊးရန႔ံကို ႐ွဴ႐ႈိက္ေနမိ၏။ မေရွးမေႏွာင္းကာလမွာပင္ ရေသ့တစ္ဦးေရာက္လာကာ ထိုကန္ထဲမွ ၾကာ႐ိုး ၾကာစြယ္ ၾကာပန္းမ်ားကို ခ်ိဳးျဖတ္ယူေန၏။ ထိုအခုိက္ ေတာေစာင့္နတ္က ``အို- အရွင္ရဟန္း၊ ၾကာပန္းကိုနမ္း႐ွဴဘိ၏။ အရွင္သည္ အနံ႔သူခိုးပါတကား´´ ဟုျပစ္တင္ေျပာၾကားေလသည္။ ထိုအခါ ရဟန္းက ``အသင္ ေတာေစာင့္နတ္ ငါသည္ ၾကာပန္းကို ထိ႐ုံမွ်ပင္မထိ၊ အနံ႔ကို႐ွဴရုံမွ်ျဖစ္ပါလွ်က္ အန႔ံသူခုိးဟု ဘာေၾကာင့္ ဆိုရသနည္း။ ၾကာရိုး၊ ၾကာစြယ္ ၾကာပြင့္တို႔ကို ခ်ိဳးျဖတ္ယူသူကိုေတာ့ ဘာေၾကာင့္ ၾကာသူခိုးဟု မဆိုသနည္း´´ ဟုေမး၏။ ``အရွင္ရဟန္း ၊ ထိုသူသည္ ကိေလသာအညစ္အေၾကးထူေျပာေနသူျဖစ္၏။ တရားက်င့္ေနသူမဟုတ္။ ထိုသူကို ကၽြႏ္ုပ္ေျပာဆိုရန္မရွိပါ။ အရွင္ရဟန္းသည္ကား အျမိဳက္္တရားကို ရွာေဖြက်င့္သုံးေနသူျဖစ္ရာ အေမႊးရန႔ံ၌ သာယာစြဲမက္မိလွ်င္ ဂႏၶတဏွာတည္းဟူေသာ တေစၧသရဲ၏ ေျခာက္လွန္႔ျခင္းကို ခံရေပေတာ့အံ့။ အဘယ္သို႔လွ်င္ တရားက်င့္သုံးႏိုင္ပါေတာ့မည္နည္း´´ ဟုေတာေစာင့္နတ္က ျပန္ေျပာေလသည္။ ထိုအခါ ရဟန္းသည္ သေဘာသက္၀င္ လက္ခံရုံမွ်မက ေနာင္အခါ အျပစ္ေတြ႔က ေျပာျပရန္ပင္ ဖိတ္မႏၱကျပဳလုိက္ေလသည္။ ။
ထို႔ျပင္ မိမိထက္ အသက္သိကၡာ ရာထူး ဂုဏ္သိမ္၊ စည္းစိမ္ဓန ၾကီးမားသည့္ပုဂၢိဳလ္ကျဖစ္ေစ၊ တန္းရည္တူ ပုဂၢိဳလ္ကျဖစ္ေစ၊ နိမ့္က်သည့္ ပုဂၢိဳလ္ကပင္္ျဖစ္ေစ မိမိ၏ အက်ိဳးကိုလိုလား၍ မိမိ၏ လိုအပ္ခ်က္ကို ေထာက္ျပဆုံးမလာလွ်င္ မိမိအေနျဖင့္ ၾကည္ျဖဴစြာလက္ခံရမည္သာ ျဖစ္ေပသည္။ ယင္းအခ်က္ကို မန္လည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက ေအာက္ပါအတိုင္း လမ္းညႊန္ ဆုံးမေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
``နာနာက်င္က်င္၊ အျပစ္ျမင္တိုင္း၊ ၀မ္းတြင္းမသို၊ ဟုတ္တုိင္းဆို၍၊ က်ိဳးလိုစိတ္က၊ ဆုံးမတတ္သူ၊ ဆရာဟူေလာ့´´
လကၤာဒီပအရွင္