အားလံုးတို႔သည္ဗဟုသုတရ႐ံုမဟုတ္ဘဲလက္ေတြ႕ေလ့က်င့္ရန္ႏွင့္အက်ိဳးရွိေအာင္အသံုးခ်ရန္ ျဖစ္သည္။
(Buddha’s Teachings are not for Knowledge only but also for Self
Practice & Implementation)
အႏွစ္သာရရွိလွျခင္း - ဗုဒၶဘုရားရွင္ အဆံုးအမ အားလံုးသည္ ဗဟုသုတရ႐ံုပါးစပ္ဖ်ားေလးမွ ေျပာေန ေဟာေန႐ံုမွ် လမ္းဆံုး ေနတာမ်ဳိးတစ္ခြန္းမွ်မရွိခဲ့ပါဘူး။ အဆံုးအမတိုင္းသည္ကိုယ္တိုင္လက္ေတြ႕ က်င့္ရမယ္ၿပီးမွမိမိႏွင့္အမ်ားအက်ဳိးအတြက္ အက်ဳိးရွိေအာင္လက္ေတြ႕အသံုးခ်ၿပီးမွသာလွ်င္ အဓိပၸာယ္ ျပည့္စံုၿပီး ပန္းတိုင္(နိဗၺာန္) သို႔ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ျခင္း သည္သာ အႏွစ္သာရျဖစ္ပါသည္။
ခ်မ္းသာအစစ္
လူခ်မ္းသာ နတ္ခ်မ္းသာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ သံုးမ်ဳိးေသာခ်မ္းသာတို႔တြင္ လူႏွင့္နတ္ခ်မ္းသာတို႔သည္ ဒုကၡသစၥာနယ္(ျဖစ္ေပၚျခင္း ခ်ဳပ္ေပ်ာက္ျခင္း တို႔က အစဥ္ထာ၀ရႏွိပ္စက္ေသာနယ္) ထဲတြင္သာ ခံစား ေနရၿပီး သံုးဆယ့္တစ္ဘံုသံသရာလည္ေစၿပီး ခ်မ္းသာအတုျဖစ္သည္။
နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ (မေဖာက္မျပန္ ျပဳျပင္စီရင္မႈမရွိ ၿငိမ္းေအးမႈအျပည့္ ဒုကၡအားလံုးခ်ဳပ္ဆံုးျခင္း သံသရာမွလြတ္ေျမာက္ျခင္း ) သည္သာလွ်င္ မဟာသႏၲိ သုခ ခ်မ္းသာအစစ္ ျဖစ္ေပသည္။
ဘုရားကန္ေတာ့ျခင္း
ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း ဘုရားကန္ေတာ့ၾကစဥ္ ၾသကာသမွစၿပီး ရြတ္ဆိုၾကသည္။ (ၾသကာသ ဆိုသည္မွာ ခြင့္ျပဳပါဘုရားဟု ခြင့္ေတာင္းျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ လူယဥ္ေက်းတို႔၏ အေလ့အထတစ္ခုျဖစ္သည္)
ၾသကာသရြတ္ၿပီး ဘုရားရွိခိုးေနစဥ္ ဘုရားရွင္၏ ပံုေတာ္ (အကာ)ကိုၾကည့္ၿပီး ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ေတာ္ (အႏွစ္)ကိုရည္မွန္းၿပီးကန္ေတာ့မွသာလွ်င္ အဓိပၸာယ္ျပည့္စံုေပသည္။
ဆုေတာင္းျခင္း
ၾသကာသျဖင့္ ဘုရားကန္ေတာ့ၿပီးေနာက္ ဤသို႔ ကန္ေတာ့ရေသာ အက်ဳိးအားေၾကာင့္ အပါယ္ေလးပါး ကပ္သံုးပါးရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး စသည္ျဖင့္ ေဘးအေပါင္းမွလြတ္ရန္ ရွည္လ်ားလွစြာေသာ ဆုေတာင္းမ်ားကို
ထံုးတမ္းစဥ္လာအရ ပါးစပ္ဖ်ားေလးျဖင့္ ဆုေတာင္းကာ ေနာက္ဆံုး နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ ကိုပင္လွ်င္ ပါးစပ္ျဖင့္ ေတာင္း႐ံုႏွင့္ရသကဲ့သို႔မွားယြင္းစြာ ဆုေတာင္းေနၾကေပသည္။ အမွန္မွာ ဆုေတာင္းသကဲ့သို႔ လက္ေတြ႕ က်င့္ရန္သာ အဓိက ျဖစ္သည္။
ကိုယ္တိုင္ေလ့က်င့္ျခင္း
(က) အပါယ္ေလးပါး ေဘးမွလြတ္ရန္ကား အပါယ္ေလးပါးဆိုေသာ အဓိပၸာယ္ႏွင့္ အပါယ္က်ေစႏိုင္ေသာ
အေၾကာင္းတရားႏွင့္ အပါယ္လြတ္ရန္ ကိုယ္တိုင္ေလ့က်င့္ရမည့္တရားတို႔ကို သိရွိ ေလ့က်င့္ရန္ လိုေပသည္။
(၁) တိရိစာၦန္ဘံုေရာက္ျခင္းသည္ ေမာဟ (အမွားသိေတြေ၀) ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ၄င္းေမာဟဆိုေသာ အေၾကာင္းကို သတ္မွသာလွ်င္အက်ဳိးတိရစာၦန္ဘံု မေရာက္ျခင္းျဖစ္ေပသည္။
(၂) ၿပိတၱာဘံုေရာက္ျခင္းသည္ ေလာက (လိုခ်င္တပ္မက္) ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ၄င္းေလာဘဆိုေသာ အေၾကာင္းကို သတ္မွသာလွ်င္ အက်ဳိးၿပိတၱာဘံု မေရာက္ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
(၃) အသူရကာယ္ (အရံငရဲ) ဘံုေရာက္ျခင္းသည္ မာန (ေထာင္လႊားမႈ)ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ၄င္းမာနဆို ေသာအေၾကာင္းကို သတ္မွသာလွ်င္ အက်ဳိး အသူရကာယ္ဘံု မေရာက္ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
(၄) ငရဲဘံုေရာက္ျခင္းသည္ ေဒါသ (ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္) ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ၄င္းေဒါသဆိုေသာ အေၾကာင္း ကို သတ္မွသာလွ်င္ အက်ဳိးငရဲဘံု မေရာက္ ျခင္းျဖစ္ေပသည္။
အပါယ္ေလးပါးမွ လြတ္ခ်င္ပါ၏လို႔ ဆုေတာင္းေန႐ံုျဖင့္အပါယ္မွမလြတ္ႏိုင္ အပါယ္ေရာက္ေစႏိုင္ေသာ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟ မာနတို႔ကို ကိုယ္တိုင္ ေလ့က်င့္ပယ္သတ္မွသာလွ်င္ လြတ္ႏိုင္ေပမည္။
(ခ) ကပ္သံုးပါးေဘးမွလြတ္ရန္ကား ကပ္သံုးပါး၏ အဓိပၸာယ္ႏွင့္ ကပ္ေဘးကို ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ အေၾကာင္းတရား (မီး) ကို သိရန္လိုအပ္ၿပီး အေၾကာင္းကိုေခတၱထိန္းႏိုင္ေသာ တရားႏွင့္ အေၾကာင္းတရား (မီး) ကို အငုတ္ျပဳတ္ေစႏိုင္ေသာ တရားကိုသိရွိေလ့က်င့္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။
၁။ ဒုဗၻိကၡႏၲရကပ္ (ငတ္မြတ္ေဘး)
ေလာဘ ( ျဖစ္ေစေသာ အေၾကာင္း (မီး) )
ဒါန (ေခတၱထိန္း)
၂။ သတၳႏၲရကပ္ (သတ္ျဖတ္ေဘး)
ေဒါသ ( ျဖစ္ေစေသာ အေၾကာင္း (မီး))
သီလ (ကာယ၀စီေစာင့္ထိန္း) (ေခတၱထိန္း)
၃။ ေရာဂႏၲရကပ္ (ေရာဂါေဘး)
ေမာဟ ( ျဖစ္ေစေသာ အေၾကာင္း (မီး))
ဘာ၀နာ (အဖန္တလဲလဲ႐ႈမွတ္ပြားမ်ား) (ေခတၱထိန္း)
ငတ္္မြတ္ေဘး (ကပ္) ျဖစ္ရျခင္းသည္ ေလာဘအေၾကာင္းေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ၄င္းေလာဘမီးကိုေခတၱခဏအားျဖင့္ ဒါနျပဳျခင္းျဖင့္ ထိန္းထားႏိုင္သည္။ သတ္ျဖတ္ေဘး (ကပ္) သည္ ေဒါသေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ၄င္းေဒါသကို ေခတၱခဏအားျဖင့္ သီလျဖင့္ ထိန္းထားႏိုင္သည္။ ေရာဂါေဘး (ကပ္) သည္ေမာဟေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး ၄င္းေမာဟကို ေခတၱခဏအားျဖင့္ ဘာ၀နာျဖင့္ထိန္းထားႏိုင္သည္။ ကပ္သံုးပါးစလံုး အငုတ္ျပဳတ္ႏိုင္ရန္ကား ၀ိပႆနာ၊ ဘာ၀နာ (အနိစၥ၊ဒုကၡ၊ အနတၱ) ႐ႈမွတ္ပြားမ်ား ေနရမည္ျဖစ္သည္။ ကပ္သံုးပါးမွ လြတ္ေျမာက္ခ်င္ပါ၏လို႔ ဆုေတာင္းေန႐ံုမွ်ျဖင့္ ကပ္သံုးပါးမွ မလြတ္ႏိုင္၊ ကပ္သံုးပါးကို ျဖစ္ေစေသာ ေလာဘမီး ေဒါသမီးေမာဟမီး တို႔ကို မိမိကုိုယ္တိုင္လည္း ေလ့က်င့္ၿပီး ပယ္သတ္၊ အားလံုးေသာသတၱ၀ါအေပါင္းတို႔မွလည္း ေလ့က်င့္ၿပီးပယ္သတ္ႏိုင္ၾကမွသာလွ်င္ ကပ္ေဘးတို႔မွ လြတ္ေျမာက္ ႏိုင္ေပမည္။
ဒုစ႐ိုက္/သုစ႐ိုက္
ဒုစ႐ိုက္ (၁၀) ပါး (ဒု = မေကာင္းေသာ၊ စ႐ိုက္ = အက်င့္)
(က) ကာယကံ (၃) ပါး
(၁) သတ္ (သတၱ၀ါမ်ား)
(၂) ခိုး (တစ္ပါးသူပိုင္ပစၥည္း)
(၃) ေဖာက္ျပန္ (ကာမဂုဏ္)
(ခ) ၀စီကံ (၄) ပါး
(၁) လိမ္ (မဟုတ္မမွန္ေျပာျခင္း)
(၂) ကုန္းတိုက္ (ညီၫြတ္မႈၿပိဳကြဲေစျခင္း)
(၃) ၾကမ္းတမ္း (ဆဲေရးတိုင္းထြာျခင္း)
(၄) အခ်ည္းႏွီး (အက်ဳိးမရွိေသာစကားေျပာျခင္း)
(ဂ) မေနာကံ (၃) ပါး
(၁) အဘိဇၥ်ာ (သူတစ္ပါးပစၥည္း မတရား ရေစလိုျခင္း)
(၂) ဗ်ာပါဒ (သူတစ္ပါးကိုေသေၾကပ်က္စီးေစလိုျခင္း)
(၃) မိစၦာဒိ႒ိ (အယူမွားျခင္း)
ဒုစ႐ိုက္ (၁၀) ပါး ပြား (၄၀)
(၁) ကိုယ္တိုင္က်ဴးလြန္ (၁၀) ပါး
(၂) သူတစ္ပါးအားေစခိုင္း (၁၀) ပါး
(၃) သြယ္၀ိုက္အားေပး (၁၀) ပါး
(၄) ၀မ္းေျမာက္ (၁၀) ပါး
သုစ႐ိုက္ (၁၀) ပါး (သု = ေကာင္းေသာ၊ စ႐ိုက္ = အက်င့္)
(က) ကာယကံ (၃) ပါး (ခ) ၀စီကံ (၄) ပါး (ဂ) မေနာကံ (၃) ပါး
ဒုစ႐ိုက္ (၁၀) ပါးကိုေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္ သုစရိုက္ (၁၀) ပါး ျဖစ္သည္။
သုစ႐ိုက္ (၁၀) ပါးလည္းပြားလွ်င္ (၄၀) ရသည္။
(၁) ကိုယ္တိုင္ (၂) ေစခိုင္း(၃) အားေပး(၄) ၀မ္းေျမာက္
မွတ္ခ်က္။ ။ ၄င္းဒုစ႐ိုက္/သုစ႐ိုက္တို႔သည္လည္း ပါးစပ္ဖ်ားျဖင့္ေျပာေနေဟာေန႐ံုမွ်ျဖင့္ အဓိပၸာယ္မျပည့္စံုဘဲ ဒုစ႐ိုက္ကိုကိုယ္တိုင္လံုး၀ေရွာင္ၾကဥ္ၾကၿပီး သုစ႐ိုက္ ကိုလက္ေတြ႕ေလ့က်င့္လုပ္ေဆာင္ၾကၿပီး မိမိႏွင့္ အမ်ားအက်ဳိးေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွသာလွ်င္ ဗုဒၶအလိုေတာ္က် ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ျဗဟၼစိုရ္ (၄) ပါး
ေမတၱာ = တစ္ပါးသူအား ေကာင္းေစခ်င္ေသာ ေစတနာအျပဳျမင္၀ါဒ
(တန္းတူေတြ႕လွ်င္ ေမတၱာ မပြားႏိုင္က ၿပိဳင္တတ္သည္။)
က႐ုဏာ = တစ္ပါးသူအား ၀ဋ္ဒုကၡေဘးဆင္းရဲတို႔မွ
လြတ္ေျမာက္ေစလိုေသာ ေစတနာ (ကိုယ့္ေအာက္နိမ့္လွ်င္ က႐ုဏာမထားႏိုင္က
ႏိုင္တတ္သည္)
မုဒိတာ = သူတစ္ပါးေကာင္းစားတာ၀မ္းေျမာက္ျခင္း (ကိုယ့္ထက္သာလွ်င္ မုဒိတာမပြားႏိုင္က
ျငဴစူေစာင္းေျမာင္း တတ္သည္။)
ဥေပကၡာ = ခ်စ္လည္းမခ်စ္၊ မုန္းလည္းမမုန္းျခင္း ( လစ္လ်ဴ႐ႈျခင္း ) ( သတၱ၀ါအားလံုးတို႔သည္ မိမိျပဳေသာ ကံအတိုင္းကိုသာမိမိရၾကသည္)
မွတ္ခ်က္။ ။ ျဗဟၼစိုရ္တရားေလးပါးသည္ နတ္လူသတၱ၀ါ အားလံုးတို႔၏ ခ်စ္ေဆးျဖစ္ၿပီး ပါးစပ္ဖ်ားမွေျပာေန႐ံုမွ်ျဖင့္ မျပည့္စံုႏိုင္ေပ။ ေန႔စဥ္မိမိတို႔၏႐ုပ္ခႏၶာကိုယ္ ႀကီးကို ျပဳျပင္ေပးေနရသကဲ့သို႔ မိမိတို႔၏ စိတ္ထားကိုလည္း ျဗဟၼစိုရ္ တရားေလးပါးျပည့္စံုေအာင္ ႏွလံုးသြင္းၿပီး ကိုယ္တိုင္ေလ့က်င့္ၿပီး အသံုးခ်ၾက မွသာလွ်င္ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာေသာ ေလာကႀကီး ျဖစ္လာေပလိမ့္မည္။
ပုညႀကိယာ (၁၀) ပါး
ေကာင္းမႈ - ကုသိုလ္- ပုည - ပုန္း - ဘုန္းသို႔ အဆင့္ဆင့္ကူးေျပာင္းေခၚေ၀ၚလာၾကရာ ယခုအခါ ဘုန္းႀကီး သည္ဆိုလွ်င္ လူတိုင္းႏွစ္သက္ၾကေပရာေကာင္းမႈမ်ားျခင္းသည္သာ ဘုန္းႀကီးၾကေၾကာင္း သိအပ္ေပသည္။
(က) ဒါန
(၁) ႐ိုး႐ိုးဒါန (လွဴဒါန္းျခင္း)
(၂) ပတၱိဒါန (အမွ်ေပးျခင္း)
(၃) ပတၱာႏုေမာဒနာ (သာဓုေခၚျခင္း)
(ခ) သီလ
(၁) ႐ိုး႐ိုးသီလ (ကာယႏွင့္၀စီေစာင့္ထိန္းျခင္း)
(၂) အပစာယန (႐ိုေသျခင္း)
(၃) ေ၀ယ်ာ၀စၥ (လုပ္အားေပးျခင္း)
(ဂ) ဘာ၀နာ
(၁) ႐ိုး႐ိုးဘာ၀နာ
(ေမတၱာဘာ၀နာပြားျခင္း ဘုရားဂုဏ္ေတာ္
စသည္အာ႐ံုပြားေနျခင္း)
(၂) ဓမၼႆ၀န (တရားနာယူျခင္း)
(၃) ဓမၼေဒသနာ (တရားေဟာေျပာျပသျခင္း)
(၄) ဒိ႒ိဇုကမၼ (အယူမွန္ျခင္း)
အထက္ပါ ေကာင္းမႈ ၁၀ ပါး = ပုလဲရတနာ - ၁၀ ပါး သည္အလြယ္တကူျပဳလုပ္ႏိုင္ အခ်ိန္တိုင္းမွာလုပ္ႏိုင္
ပုဂၢိဳလ္အားလံုးႏွင့္တင့္တယ္(ရဟန္း၊ သီလရွင္၊ ေယာက်္ား၊ မိန္းမ၊ ကေလး မေရြး) သံုးလို႔မကုန္ သူခိုးမခိုး/ဓားျပ မတိုက္ႏိုင္။
မွတ္ခ်က္။ ။ ပုညႀကိယာ (၁၀) ပါး သည္လည္း ေဟာေျပာေန႐ံုမွ်ျဖင့္ လမ္းမဆံုးဘဲ မိမိကိုယ္တိုင္လည္းေလ့က်င့္ သူတစ္ပါးအားလံုးကိုလည္း ေလ့က်င့္ၾကေစရန္စည္း႐ံုးတိုက္တြန္းၿပီး သတၱ၀ါအားလံုး ေလ့က်င့္အသံုးခ်ၾကမွ သာလွ်င္ ဗုဒၶအလိုေတာ္က် အက်ဳိးရွိေပမည္။
ေကသမုတၱိသုတ္ (သို႔) ကာလာမသုတ္
ဘုရားရွင္သည္ နယ္စပ္ရြာႀကီးတစ္ရြာျဖစ္ေသာ ေကသမုတၱိရြာႀကီးသို႔ေရာက္ရွိခဲ့စဥ္၎ရြာႀကီးတြင္ ဘုရားရွင္အေရွ႕ဦးစြာတိတၳိပုဂၢိဳလ္(၆)ဦးမွ ငါေဟာတာယံု သူမ်ားေျပာတာမယံုနဲ႔ဆိုၿပီး မွားယြင္းေသာ အယူ၀ါဒမ်ားစြာကို ေဟာၾကားခဲ့ၿပီးျဖစ္လို႔ရြာသားမ်ားအားလံုး အယူ၀ါဒနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေတြေ၀ေန ၾကေသာအခ်ိန္တြင္ ဘုရားရွင္မွ ေကသမုတၱိသုတ္ ကို ေဟာေတာ္မူခဲ့သည္။၎းသုတၱန္သည္ ယေန႔ကမၻာေပၚတြင္ရွိသမွ်ေသာအေတြးအေခၚပညာရွင္ႀကီးမ်ားအားလံုးမွ အထူးေလးစားဆံုးႏွင့္
ခ်ီးမြမ္းရဆံုးေသာ သုတၱန္တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ၿပီး
(၁) The Bravest Announcement
အရဲရင့္ဆံုးေသာ ေၾကြးေၾကာ္သံ
(၂) The Freedom of Though
အေတြးအေခၚပိုင္းဆိုင္ရာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေတြးႏိုင္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းမွတ္တမ္းတင္ဂုဏ္ယူေနေသာ သုတၱန္ျဖစ္ေပသည္။
၄င္းသုတၱန္တြင္ အခ်က္ (၁၀) ခ်က္ကို ျပခဲ့ၿပီး ၄င္း (၁၀) ခ်က္ကို ျပခဲ့ၿပီး ၎(၁၀)ခ်က္ကို အလြယ္တကူ လက္ခံယံုၾကည္ျခင္းမျပဳဘဲ ေခတၱထားၿပီး ေသခ်ာစိစစ္ၿပီးမွယံုရန္ျဖစ္သည္။
(၁) တစ္ဆင့္စကားေျပာလာေသာစကားကို မယံုနဲ႔အံုး
(၂) ေကာလာဟလစကားကိုလည္း မယံုနဲ႔အံုး
(၃) စာအုပ္ထဲကေျပာတိုင္းလည္း မယံုနဲ႔အံုး
(၄) အစဥ္အလာ ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္ စကားကိုလည္း မယံုနဲ႔အံုး
(၅) ဟိုနည္းဒီနည္း နည္းကူးခ်ၿပီးလည္းမယံုနဲ႔အံုး
(၆) အေတြးေကာင္းတိုင္းမွန္တယ္ဆိုၿပီးလည္း မယံုနဲ႔အံုး
(၇) ယုတၱိမ်ားနဲ႔ဆင္ျခင္ေပးတိုင္းလည္း မယံုနဲ႔အံုး
(၈) ငါ့အယူ၀ါဒသာမွန္တယ္ဆိုၿပီးလည္း မယုံနဲ႔အံုး
(၉) ေလးစားၾကည္ညိဳထိုက္ေသာသူ ေျပာတိုင္းလည္း မယံုနဲ႔အံုး
(၁၀) ရာ - ငါ့ဆရာေျပာတိုင္းလည္း အားလံုးမွန္ၿပီလို႔မယံုနဲ႔အံုး
မည္သည့္အယူ၀ါဒျဖစ္ေစ ကိုယ္တိုင္သာလွ်င္ သိေအာင္လုပ္ၾက ကိုယ္တိုင္ လက္ေတြ႕လုပ္ၾကည့္လွ်င္ မွား/မွန္၊ ဆိုး/ေကာင္း ကို ကိုယ္တိုင္သိျမင္ ၿပီးမွ လက္ခံယံုၾကည္က်င့္သံုးၾကရန္ ျဖစ္ေပသည္။
ေဆာင္ရန္ ႏွင့္ ေရွာင္ရန္
(က) မိမိအက်ဳိးရွိ အမ်ားအက်ဳိးရွိဆိုလွ်င္ လုပ္ပါ။
(ခ) ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းမ်ားက ခ်ီးက်ဴးလွ်င္ လုပ္ပါ။
ေဆာင္ပါ
(၁) မိမိအက်ဳိးရွိ/အမ်ားအက်ဳိးရွိ (အေကာင္းဆံုး)
(၂) အမ်ားအက်ဳိးရွိ/မိမိဘာမွမရွိ (ဒုတိယအေကာင္းဆံုး)
(၃) မိမိအက်ဳိးရွိ/အမ်ားဘာမွမရွိ (တတိယအေကာင္းဆံုး)
ေရွာင္ပါ
(၁) မိမိထိခိုက္/အမ်ားလည္းထိခိုက္ (အဆိုးဆံုး)
(၂) အမ်ားထိခိုက္/မိမိဘာမွမျဖစ္ (ဒုတိယအဆိုးဆံုး)
(၃) မိမိထိခိုက္/အမ်ားဘာမွမျဖစ္ (တတိယအဆိုးဆံုး)
ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းမ်ားက ခ်ီးက်ဴူးလွ်င္ လုပ္ပါ။
ကဲ့ရဲ႕လွ်င္ ေရွာင္ပါ။ သူယုတ္မာမ်ား၏ က့ဲရဲ႕မႈကို ဂ႐ုစိုက္ရန္ မလိုပါ။
ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားရန္
(က) ဆရာေကာင္း အျမန္ဆံုးရွာၿပီး မွန္တိုရွင္းေသာနည္းလမ္းရေအာင္ ခ်ဥ္းကပ္ပါ။ (သပၸဳရိသူပနိႆယ)
(ခ) မိမိကုိယ္တိုင္ ႏွလံုးသြင္းမွန္ေအာင္ေလ့က်င့္ပါ။ (ေယာနိေသာမနသိကာရ)
မွတ္သားသင့္သည္ဥပမာ
(၁) ဘုရားရွင္၏အနီးတြင္ တစ္ေနကုန္မ်က္ေတာင္ကို မခတ္ဘဲဘုရားရွင္အား ရွိခိုးပူေဇာ္ေနခဲ့ေသာ ၀ကၠလိ ဆိုသူရဟန္းတစ္ပါး ရွိခဲ့သည္။၄င္းရဟန္းအား ဘုရားရွင္မွ ငါ၏အသုဘခႏၶာႀကီးအား ရွိခိုးေန၍ အက်ဳိးမရွိ ငါခိုင္းေသာ တရားမ်ားကို ေလ့က်င့္႐ႈမွတ္ပါဟု ေစခိုင္းခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ၄င္းရဟန္းမွ မက်င့္သည့္အတြက္
ေနာက္တစ္ႀကိမ္တြင္ ဘုရားရွင္က သူ၏ေက်ာင္းတိုက္မွ ႏွင္ထုတ္ခဲ့ေလသည္။(ဘုရားရွင္၏အလိုေတာ္က် ရွိခိုးေန႐ံုမွ်ကို မႏွစ္သက္တရားေတာ္မ်ားအားေလ့က်င့္႐ႈမွတ္ရန္ ကိုသာ ေစခိုင္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။)
(၂) ဘုရားရွင္သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ကေပါ႒ိလဆိုေသာ မေထရ္ႀကီးတစ္ပါးရွိခဲ့သည္။ ၄င္းမေထရ္ႀကီးသည္ လြန္ခဲ့ေသာဘုရား (၇) ဆူတို႔ လက္ထက္တုန္းကလည္း ပိဋကတ္သံုးပံုေဆာင္ၿပီး ယခုဘုရားရွင္ေခတ္
မွာလည္း ပိဋကတ္သံုးပံုေဆာင္ၿပီး တပည့္ရဟန္း (၅၀၀) စီရွိေသာ ဂိုဏ္းႀကီး (၁၈) ဂိုဏ္းတို႔အား စာေပ ပို႔ခ်သင္ၾကာားေပေနေသာ္လည္း ကိုယ္တိုင္မက်င့္ခဲ့ေပ။သို႔ေသာ္လည္း မဂ္ဥာဏ္၊ ဖိုလ္ဥာဏ္၊ နိဗၺာန္ကို မျမင္မသိေသာေၾကာင့္ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားက တုုဆီေပါ႒ိလ ဟူ၍ ကဲ့ရဲ႕ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုအခါ
ေပါ႒ိလႀကီးသည္အလြန္ရွက္သျဖင့္ ေတာေက်ာင္း တစ္ခု၌ (၇)ႏွစ္အရြယ္ ရဟႏၲာသာမေဏငယ္ထံမွာ ကမၼ႒ာန္းတရားကို သင္ယူအားထုတ္ သည့္ အခါမွ သာလွ်င္မိမိတြင္ စာမာန္ (မာန)ခံေနၿပီး ကိုယ္တိုင္မက်င့္၍
ရဟႏၲာမျဖစ္ေၾကာင္း အားနည္းခ်က္ကို သိျမင္ၿပီးက်င့္လိုက္သည့္ အခါမွသာ လွ်င္ ရဟႏၲာႀကီးျဖစ္သြားခဲ့ပါသည္။
(ဘုရားရွင္၏အလိုေတာ္က်သည္ စာတတ္ေန႐ံုမွ် လမ္းမဆံုး ၊ ကိုယ္တိုင္ ခႏၶာမွာ တရားက်င့္ၿပီး သိျမင္ရန္ကိုသာ ႏွစ္သက္ေတာ္မူ ေပသည္။)
ကံအက်ဳိးေပးႏွင့္ဥာဏ္အက်ဳိးေပးျခားနားပံု
(၁) ကံအက်ဳိးေပး (၃) မ်ဳိးျဖစ္ေသာ ဒါန၊ သီလ၊ သမထဘာ၀နာတို႔သည္
လူခ်မ္းသာ၊ နတ္ခ်မ္းသာ၊ ျဗဟၼာခ်မ္းသာတို႔ကို အက်ဳိးေပးရွိသေလာက္
အက်ဳိးေပးႏိုင္ၾကၿပီး အက်ဳိးေပးၿပီးလွ်င္ ကုန္ကုန္သြားၾက၍ သံုးေလ
ကုန္ေလ ေအာက္သို႔ ျပန္ဆင္းၾကေပသည္။
(၂) ဥာဏ္အက်ဳိးေပး ၀ိပႆနာဘာ၀နာသည္ အက်ဳိးေပးရွိသေလာက္ သံုးေလ တိုးေလအေပၚသို႔တက္၍ အဆံုးတြင္ ျမတ္နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္ျပဳေပ သည္။
လကၤာဒီပအရွင္ ၏ ေမးထဲသို႔ေရာက္လာေသာ ေဆာင္းပါျဖစ္ပါသည္ မွတ္သင့္မွတ္ထိုက္ ၊ သိသင့္သိထုိက္ေသာေၾကာင့္ မွ်ေ၀လိုက္ပါသည္။
